ડરના મના હૈ
Darna Mana Hai-17 વ્હાઇટહાઉસમાં દેખાતું અબ્રાહમ લિંકનનું ભૂત
લેખકઃ મયૂર પટેલ. ફોનઃ ૦૯૫૩૭૪૦૨૧૩૧
કમોતે મરેલા માણસોના ભૂત થતાં હોય એવા તો અનેક કિસ્સા છે, પણ કોઈ અતિવિખ્યાત વ્યક્તિનું પ્રેત થતું હોય એ નવાઈની વાત કહેવાય. અમેરિકનના મહાન પ્રમુખ અબ્રાહમ લિંકનનું પ્રેત તેમના મર્યા બાદ દાયકાઓ સુધી વ્હાઇટ હાઉસમાં દેખાતું રહ્યું હતું એવું કોઈ કહે તો એ પ્રથમ નજરે ટાઢા પહોરનું ગપ્પું લાગે. પણ સબૂર, આ એક હકીકત છે. રાષ્ટ્રભક્ત લિંકનનું ભૂત કેવા સંજોગોમાં અને કયા કારણોસર દેખાતું હતું એ જાણવા સહેજ માંડીને વાત કરવી પડશે.
વિશ્વ વિખ્યાત અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ અબ્રાહમ લિંકન અમેરિકામાં ૧૬મા પ્રમુખ હતા. તેમનો જન્મ ઈસ્વી સન ૧૮૦૯માં ફેન્ટુકી, અમેરિકામાં થયો હતો. એપ્રિલ ૧૮૬૫માં તેમની હત્યા કરવામાં આવી હતી. મૃત્યુ બાદ વર્ષો સુધી તેમના પ્રેતને વ્હાઇટ હાઉસમાં જોવામાં આવ્યું હતું અને તેમના પ્રેતને જોનારા એક-બે નહિ, પરંતુ અનેક લોકો હતા. તેમાંના કેટલાક તો પોતે પણ વિશ્વ વિખ્યાત હસ્તી હતા. વ્હાઇટ હાઉસમાં કામ કરનારા સ્ટાફના સભ્યો ઉપરાંત દેશ-વિદેશના ઘણા મહાનુભાવોએ અલગ અલગ વર્ષોમાં લિંકનનું ભૂત જોયો હોવાનો દાવો કર્યો છે.
વ્હાઇટ હાઉસમાં મહાનુભાવોને દેખાયેલા લિંકનના પડછાયા કે પ્રેતઃ
લિંકનનું ભૂત વ્હાઇટ હાઉસમાં સૌથી પહેલાં ગ્રેસ કુલીજને જોવા મળ્યું હતું. ગ્રેસ ઈ.સ. ૧૯૨૩થી ૧૯૨૯ દરમ્યાન અમેરિકન રાષ્ટ્ર પ્રમુખ રહેલા કેલ્વિન કુલીજના પત્ની હતાં. એક સાંજે ગ્રેસ કુલીજ ઓવલ ઓફિસમાં પ્રવેશ્યાં ત્યારે તેમણે ઓફિસની એક વિશાળ બારી પાસે લિંકનને ઊભેલા જોયા. ગ્રેસના પ્રવેશથી હળવો અવાજ થયો હોવા છતાં ગંભીર મુખમુદ્રામાં ઊભેલા લિંકને ગ્રેસ તરફ સહેજ પણ ધ્યાન આપ્યું નહીં. તેઓ બારીની બહાર જ તાકીને જોતા રહ્યા. ગભરાયેલાં ગ્રેસ તાત્કાલિક ઓફિસની બહાર દોડી ગયાં. જ્યારે તેમણે બીજા લોકોને આ બાબત વિશે જણાવ્યું ત્યારે કોઈએ તેમના કહ્યા પર તત્કાળ વિશ્વાસ ન મૂક્યો. તેમને દૃષ્ટિભ્રમ થયો હશે એમ બધાએ માની લીધું. એ ઘટના બન્યાનું વર્ષ હતું ૧૯૨૯.
ઈ.સ. ૧૯૩૩થી ૧૯૪૫ દરમ્યાન અમેરિકન રાષ્ટ્ર પ્રમુખ રહેલા ફ્રેન્કલીન રુઝવેલ્ટના પત્ની ઇલેનોર રુઝવેલ્ટને પણ લિંકનની હાજરીનો અનુભવ થયો હતો અને એ પણ એક વાર નહિ બલકે અનેક વાર. પોતાના રાષ્ટ્ર પ્રમુખ તરીકેના કાર્યકાળ દરમ્યાન લિંકન વ્હાઇટ હાઉસના જે રૂમનો બેડરૂમ તરીકે ઉપયોગ કરતા હતા એ જ બેડરૂમનો ઉપયોગ ઇલેનોર સ્ટડી રૂમ તરીકે કરતાં હતાં. પતિ કામસર ઘરની બહાર હોય ત્યારે તેમને રાતે મોડે સુધી વાંચવાની આદત હતી. સ્ટડી રૂમમાં બેસી તેઓ પુસ્તકોનું વાચન કરતાં હોય ત્યારે તેમને સતત એવો ભાસ થતો કે કોઈ તેમની સાથે રહેતું હતું. કોઈ અદૃશ્ય વ્યક્તિની હાજરી તેમને સતત અનુભવાતી. બીજાની જેમ તેમણે કદી લિંકનને જોયાનો દાવો નહોતો કર્યો, પરંતુ તેમના કહેવા પ્રમાણે તેમના સ્ટડી રૂમમાં ચોક્કસ જ કંઈક એવું અજ્ઞાત તત્વ હતું જે સતત તેની અદૃશ્ય હાજરી પુરાવતું રહેતું. વ્હાઇટ હાઉસમાં લિંકનનું ભૂત દેખાતું હોવાની વાતો સાંભળી હોવા છતાં લેડી ઇલેનોરના કહેવા મુજબ તેમને કદી એનો ડર લાગ્યો નહોતો. તેમની પાસે ‘ફાલા’ નામનો એક કૂતરો હતો જે સતત તેમની સાથે રહેતો. તેઓ વાચન કરતાં હોય ત્યારે એ શાંતિથી તેમના પગ પાસે બેસી રહેતો. જોકે કોઈક વાર કારણ વગર જ ફાલા બેબાકળો બની રૂમમાં આમથી તેમ આંટા મારવા લાગતો. કોઈ વાર રૂમના એકાદ ખૂણા તરફ જોઈને તે જોર જોરથી ભસવા લાગતો. લેડી ઇલેનોરને ફાલાનું એ વર્તન અજીબ જણાતું. તેઓ સ્ટડી રૂમનો ખૂણે ખૂણો વરી વળતા પણ તેમને એવું કંઈ જ શંકાસ્પદ નહોતું દેખાતું. કદાચ એ અબોલ જીવ વ્હાઇટ હાઉસના એ કમરામાં એવું કંઈક જોઈ લેતો હતો જે ઇલેનોર પોતે જોઈ શકતાં નહોતાં.
એ જ અરસામાં બીજી ચાર વ્યક્તિઓએ લિંકનનું પ્રેત જોયાનો દાવો કર્યો હતો, જેમાંના એક હતા બ્રિટનના જાણીતા પ્રધાનમંત્રી વિન્સ્ટન ચર્ચિલ. બીજા વિશ્વયુદ્ધના સમયગાળામાં એક વખત તેઓ અમેરિકાના પ્રવાસે ગયા હતા. વ્હાઇટ હાઉસના પહેલા માળે તેમને એક વિશાળ બેડરૂમમાં ઉતારો આપવામાં આવ્યો હતો. દિવસ આખાના રાજકીય કારભારોથી થાકેલા ચર્ચિલ સાંજે રિલેક્સ થવા માટે બાથરૂમમાં ગરમ પાણીથી સ્નાન કરવા ગયા હતા. લાંબા સમય સુધી બાથટબમાં નહાયા બાદ તેઓ બાથરૂમની બહાર આવ્યા ત્યારે બેડરૂમમાં દાખલ થતાં જ તેમણે જે દૃશ્ય જોયું એ જોઈને તેમને ધ્રૂજારી છૂટી ગઈ. ફાયર પ્લેસની નજીક પડેલી ખુરશીમાં લિંકનનું ભૂત બેઠું હતું! બંનેની નજર મળી અને થોડી ક્ષણો પૂરતી મળેલી રહી. ચર્ચિલને એ આઘાતની કળ વળે એ પહેલાં જ પેલું ભૂત જાણે કે હવામાં ઓગળી ગયું હોય એમ અદૃશ્ય થઈ ગયું. ગભરાયેલા ચર્ચિલે તાત્કાલિક એ રૂમ છોડી દીધો અને ફરી વાર કદી ત્યાં પગ ન મૂક્યો.
વિશ્વયુદ્ધના સમયગાળામાં જ ૧૯૪૨માં નેધરલેન્ડ દેશનાં રાણી વિલ્હેમિના વ્હાઇટ હાઉસની મુલાકાતે આવ્યાં હતાં. એક રાતે તેઓ પોતાના કમરામાં ઊંઘતાં હતાં ત્યારે રૂમના દરવાજા પર ટકોરા થયા. અડધી રાતે કોણ હોઈ શકે એમ વિચારતાં તેઓ ઊઠ્યાં અને જેવો તેમણે દરવાજો ખોલ્યો કે તેમના શરીરમાંથી ડરનું લખલખું પસાર થઈ ગયું. સામે વિચારમગ્ન અવસ્થામાં અબ્રાહમ લિંકન ઊભા હતા, બલકે તેમનું ભૂત ઊભું હતું. કાળા સૂટ અને તેમની ટ્રેડમાર્ક સમી કાળી હેટ પહેરેલા લિંકનના પ્રેતને જોઈને લેડી વિલ્હેમિના બેહોશ થઈને ફર્શ પર ફસડાઈ પડ્યાં.
સ્ટાફને પણ દર્શન દીધા લિંકનના ભૂતેઃ
બરાબર એ જ દિવસોમાં વ્હાઇટ હાઉસમાં કામ કરતા એક યુવાનને પણ લિંકનનું પ્રેત દેખાયું હતું. વ્હાઇટ હાઉસના એક કમરામાં સાફસફાઈ કરવા માટે દાખલ થયેલા એ યુવાનને લિંકન બેડ પર બેઠેલા દેખાયા. બેડ પર બેઠાં બેઠાં તેઓ તેમનાં જૂતાં ઉતારી રહ્યા હતા. પેલા યુવાનને કમરામાં દાખલ થયેલો જોતાં જ તેમનું ભૂત પલકવારમાં ગાયબ થઈ ગયું. ઇલેનોર રુઝવેલ્ટની યુવાન સેક્રેટરી મેરી ઇબેને પણ લિંકનનું ભૂત જોયું હોવાનો દાવો કર્યો હતો. એક સાંજે તેને પ્રમુખની ઓફિસમાં આ ડરામણો અનુભવ થયો હતો. લિંકનના પ્રેતને જોતાં જ તે ચીસો પાડતી બહારની તરફ ભાગી હતી.
પ્રમુખ હેરી ટ્રુમેન, થિયોડોર રુઝવેલ્ટ અને હર્બટ હુવરે પણ લિંકનના પ્રેતને વ્હાઇટ હાઉસના અલગ અલગ ભાગમાં જોયાનો દાવો કર્યો હતો. પ્રમુખ રોનાલ્ડ રેગનની પુત્રી મૌરીન રેગન પણ આ યાદીમાં શામેલ છે.
વાયકા કે વાસ્તવિકતા?
ચર્ચા એવી હતી કે અકાળ મૃત્યુને પામેલા હોવાથી લિંકનનું પ્રેત ખરેખર વ્હાઇટ હાઉસમાં ભટકતું રહેતું હતું. તેઓ એક સાચા દેશભક્ત નેતા હતા અને તેમના મૃત્યુ સમયે ઘણાં અધૂરાં કાર્યો મૂકી ગયા હતા. એ કાર્યોને પૂરાં કરવાની ઈચ્છાને લીધે જ તેમનું પ્રેત વ્હાઇટ હાઉસમાં ભટકતું રહેતું હતું. બીજી એક ખાસ વાત કે લિંકનનું પ્રેત હંમેશાં એવાં વર્ષોમાં જ દેખાતું હતું જ્યારે અમેરિકા કોઈ કટોકટીભર્યા કાળમાંથી પસાર થતું હોય. જેમ કે લિંકનનું પ્રેત કેલ્વિન કુલીજને જ્યારે પ્રથમ વાર દેખાયું હતું એ વર્ષ હતું ૧૯૨૯. બરાબર એ જ સમયગાળામાં અમેરિકામાં ‘ધ ગ્રેટ ડિપ્રેશન’ નામે ઓળખાયેલી મંદી શરૂ થઈ હતી. કટોકટીના એ સમયમાં લાખો અમેરિકનોએ નોકરી ગુમાવી હતી અને હજારો લોકોએ બે ટંકનાં ભોજન મેળવવા માટે ઘરવખરી વેચવાનો વખત આવ્યો હતો.
ઈ.સ. ૧૯૩૯થી ૧૯૪૫ દરમ્યાન બીજા વિશ્વ યુદ્ધનો સમયગાળો પણ અમેરિકા માટે કટોકટીમય હતો. લિંકનનું પ્રેત આ જ સમયગાળા દરમ્યાન ચર્ચિલથી લઈને વિલ્હેમિના અને ઇલેનોર રુઝવેલ્ટની સેક્રેટરીથી લઈને હેરી ટ્રુમેનને દેખાયું હતું.
કદાચ આ અંદાજામાં તથ્ય હતું, કેમ કે બીજા વિશ્વ યુદ્ધ બાદ ઘણાં વર્ષો સુધી વ્હાઇટ હાઉસમાં લિંકનના પ્રેતે દેખા નહોતી દીધી. ઈ.સ. ૧૯૬૩થી ૧૯૬૯ સુધી અમેરિકન પ્રમુખ રહેલા લિન્ડન જ્હોન્સનનાં પત્ની બર્ડ જ્હોન્સને એક દિવસ લિંકનનું પ્રેત જોયાનો દાવો કર્યો. તેમના કહેવા મુજબ તેઓ અબ્રાહમ લિંકનના જ જીવન પર બનેલી એક ડોક્યુમેન્ટરી ફિલ્મ નિહાળી રહ્યાં હતાં ત્યારે અચાનક જ તેમણે કમરાના એક ખૂણામાં કોઈ વ્યક્તિને ઊભેલી જોઈ. એ લિંકન હતા! તેમની નજર સતત ટી.વી. પર ખોડાયેલી હતી. લેડી બર્ડ તેમને જોઈ રહ્યાં હતાં એ હકીકતથી જાણે કે તેમને કોઈ જ ફરક પડતો નહોતો. અમેરિકા અને રશિયા વચ્ચે એ વર્ષોમાં કટ્ટર દુશ્મની હતી અને બંને દેશો વચ્ચે ચાલી રહેલા ઠંડા યુદ્ધને પગલે ત્રીજું વિશ્વ યુદ્ધ થવાની શક્યતાઓ વધી રહી હતી. કદાચ એટલે જ લિંકન એ કટોકટીના સમયે દેખાયા હતા.
છેલ્લે ૮૦ના દાયકાની શરૂઆતમાં વ્હાઇટ હાઉસમાં કલેરિકલ નોકરી કરતા ટોની સેવોય નામના પુરુષે લિંકનના પ્રેતને જોયાનો દાવો કર્યો હતો. ગ્રાઉન્ડ ફ્લોરના વિશાળ દાદર નજીક એક ખુરશીમાં તેઓ બેઠા હતા. હંમેશ મુજબ તેમના ચહેરા પર ગંભીરતાના હાવભાવ હતા.
લિંકનનું ભૂત ખરેખર વ્હાઇટ હાઉસમાં દેખાતું હતું કે પછી વ્હાઇટ હાઉસ અને અમેરિકન સરકારની બદનામી માટે આ પ્રકારની અફવાઓ ઉડાવવામાં આવતી હતી એ વિષય હંમેશાં ચર્ચા જગાવતો રહ્યો છે, પરંતુ આટઆટલા જવાબદાર મહાનુભાવો કંઈ અમસ્તા જ એવી તર્કહીન અફવાઓ ફેલાવવામાં નિમિત્ત ન બને. આવી વાતો જાહેર કરીને પોતાને દુનિયા સમક્ષ અંધશ્રદ્ધાળુ સાબિત કરવામાં તો આવા મહાનુભાવોને રસ ન જ હોય. વ્હાઇટ હાઉસમાં લિંકનનું ભૂત દેખાયાની અનેક ઘટનાઓ બાદ પણ આ રહસ્ય વણઉકેલ્યું જ રહ્યું છે, કેમ કે બીજી દુનિયામાંથી પાછા ફરનારાંઓનું અસ્તિત્વ સાબિત કરવું આસાન નથી હોતું.
