એ રાતે લગભગ સાડા બાર સુધી બંસરી મંજુ પાસે બેસી રહી …..મંજુએ એના અને ઉદયના ભવિષ્યના સપનાઓની …..ભણવામાં બહુ તેજસ્વી છતાં આ છેલ્લા વર્ષના પરિણામ પછી નોકરીએ લાગી જઈ પગભર થવાના આત્મવિશ્વાસ અને એવી ઘણી ઘણી આશાભરી વાતો કર્યા કરી …એક કોડભરી સખીની સંજોગોએ કરેલી હાલત જોઈ રહેલી બંસરી મનોમન ઈશ્વર સાથે ખુબ લડી પડી ….
પોતાના ઘરે જવાની ધરાર ના પડતી મંજુને બંસરીએ પોતાની સમજ પ્રમાણે સમજાવી કે“
ગમે તે હોય તારે તારા પપ્પા સાથે ઘરે જતું જ રહેવું જોઈએ ..આમ અહીં ક્યાં સુધી રહીશ ? અને એમને સમજાવી બધા હલ શોધવા જોઈએ …..એ આટલું જોયા પછી તને જરૂર સંભાળશે ..”
કાંઇક વિચારી મંજુએ સંમતિમાં માથું હલાવી લીધું ….
“કાલે શનિવારે સવારે કોલેજમાં NSSના કેમ્પ માટેનું એક ફોર્મ ભરવાનું છે …એ કામ પતાવી ફૂરરર કરતી તારી પાસે આવી જઈશ”
એવું કહી બંસરીએ મંજુને વહાલભર્યું ભેટી લીધું ….તો …
“તું જ મારી પાક્કી અને સાચી બહેનપણી છે …બંસરી …છેલ્લા ત્રણ દિવસોમાં તેં જે રીતે મને જાળવી લીધી ..ઓહ ….તું ન હોત તો આ ઝખ્મો અડધાપડધા પણ ન રૂઝાયા હોત …..”
કહેતી મંજુએ બંસરીના હાથ પર એક હળવું..પ્રેમાળ ચુંબન કરી લીધું ….
“અરે , બસ બસ …હજુ તો તારે દોડતા થવા સુધી મારી નજર હેઠળ જ રહેવાનું છે….ચાલ , હવે ગુડ નાઈટ કહી દે …હું તને ગુડ લાઈફ વિશ કરી દઉં …..”
એમ કહી બંસરી દોડતી ઘરે પહોંચી ….પણ સમયના પટારામાંથી કેવો દિવસ ઉગશે એ કોણ જાણતું હતું ….!!!!!
વૈશાખ મહિનાના અંત ભાગમાં અડધી રાતે ફૂંકાઈ રહેલા પવનને કારણે અગાશી પર ફંગોળાઈ રહેલા આસોપાલવના પડછાયાનાં તરફ નજર પડતા બંસરી એ જોયું તો આખા દિવસની દોડધામથી થાકેલી નિયતિ ઘસઘસાટ ઊંઘી રહી હતી ……વિચારોના વમળોમાં ઝડપાયેલી બંસરીના પોપચા બીડાઈ જતા હતાં પણ એમ ભૂતકાળ પીછો ક્યાં છોડે છે ? ….
બંસરીને યાદ આવ્યું…
એ રાતે પણ મંજુથી છુટા પડી આમ જ એ અગાશી પર સુતી હતી ….એની સાથે સાથે ઘરના પણ મંજુની ચિંતામાં જોડાઈ ગયા હતા ….એમના સવાલોના જવાબ આપી …… બંસરી આજે થયેલી વાતો પર વિચાર કરવા લાગી … મંજુના અરમાનો અને જીવન પ્રત્યેના અભિગમ માટે બહુ ગર્વ થઇ આવતો હતો …..લડાયક એવી મંજુ આટલા દુઃખો સહન કર્યા પછી આગળના જીવનમાં સરળતાથી જીવી જશે એવું લાગતું હતું અને એ વિચારે એક હળવાશ પણ બંસરીના મનમાં વ્યાપી ગઈ હતી …. કાલે મંજુના પપ્પા આવશે અને બધું સ્પષ્ટ થઇ જશે એ વિચાર્યું ….એવું બને કે મંજુના પપ્પા આટલી હદ સુધીની ક્રુરતા જોઈ પત્ની પર કડક હાથે કામ લે અને પોતે મંજુના પિતા હોવા સાથે રક્ષક બની એના જીવન માટે ઉત્તમ નિર્ણયો લે ….પણ આ ઉદય ક્યાં ગયો છે એ સમજાતું નથી ….પણ જો એ પણ તૈયાર હશે તો શાંતિથી એ ખતરનાક સ્ત્રીની સામે મંજુને પરણાવી શકાશે …..એક ઠંડક …એક ખુશી થઇ આવી બંસરીના મનમાં ….પણ પણ પણ ..એક વાર ઘરે લઇ ગયા પછી મમ્મી મગરના આંસુ સારી માફી માંગી લેશે અને એ જોઈ એના પપ્પા ઢીલા પડી જશે અને ફરી એક વાર એની ગેરહાજરીમાં મંજુના આ હાલ નહિ થાય એની શી ખાતરી ? અને એવું થશે તો ? …..રહી રહીને મંજુનો એ ફરફોલાવાળો કાળો પંજો અને ડ્રેસિંગ કરતી વખતે એની આંખોમાંથી નીકળતી ધાર એની નજર સામે આવ્યા કરતા હતા ….૧૮ વર્ષની હજુ સમજદારીની દુનિયામાં પગ મૂકી રહેલી બંસરીના મનમાં મંજુને એના ઘરે પાછા જવા આપેલી સલાહ બદલ ચચરાટ અને પોતાની જાત પર ફિટકાર થઇ આવ્યો …..એ એકદમ નિરાશ થઇ ગઈ …નાસીપાસ થઇ ગઈ …બાળપણના સંસ્કાર અને ટેવ મુજબ અંતે બધું ઈશ્વરના હાથમાં મૂકી મહા-મહેનતે એ ઊંઘી શકી …
વહેલી સવારે જાત્રામાંથી આવેલા બાને જોઈ બધા જ દુઃખો વિસારે પાડી એમણે લાવેલી અનેક ચીજો જોતા નાની નાની ખુશીઓમાં ઝૂમી ઉઠતી બંસરી ખુશખુશાલ થઇ ગઈ …..અને એ જ ઉત્સાહમાં કોલેજ જવા રવાના થઇ ગઈ ….આજનો દિવસ તો જાણે સરસ જ ઉગ્યો હોય તેમ કોલેજમાં સ્ટાફના એક નાનકડા કાર્યક્રમમાં બંસરીને એક પ્રાર્થના ગીત ગાવાનો મોકો મળી ગયો ….અને પોતાને મળેલા આ ભાવથી રાજીના રેડ થઇ બંસરીએ જલ્દી જલ્દી NSSનું ફોર્મ ભરી સુરીલા કંઠે પ્રાર્થના ગાઈ નાખ્યું …. એક અજબ શાંતિ અને આનંદ અનુભવતી બંસરી ઘરનાને અને મંજુને આ સમાચાર આપવા સાયકલના પેડલ ઝડપથી ચલાવ્યા …..ઘરે જવામાં ઘણું મોડું થયું હતું …ને …!!!
સાયકલ પર બેસતા જ ફરી પછી મંજુની ફિકર એને વીંટળાઈ વળી …..ઘર પાસેના વળાંકથી એને ઘર પાસે અને આખી ગલીમાં ઘણા લોકો ઉભેલા દેખાયા …..આવું તો ભાગ્યે જ બનતું કે આટલા બધા લોકો એક સાથે બહાર ઉભા હોય ….એક કુતુહલ સાથે પેડલ પર જોર દેતા મંજુના વિચારોને એણે ખંખેરી નાખ્યા ….લોકોની નજીક પહોંચતા એણે બા ..ભાઈ અને ભાભીને પણ એ ટોળામાં જોયા …..એના પર નજર પડતા દોડી આવેલી નિયતીએ એની સાયકલ પકડી લીધી …. અને બાએ એનો હાથ પકડી રડતા રડતા કહ્યું
” બેટા, મંજુ તો ……….. ”
આગળના શબ્દો સમજવા સાંભળવા બંસરીના કાન તૈયાર ન હોય તેમ ….”
શું બોલો છો બા ? કાંઈ પણ ન બોલો …”
વિસ્ફારિત આંખોથી આખા ટોળાને સંભળાય તેમ એણે બાને વઢી લીધું …..પાસપાડોશના લોકોને આ બંનેના સખીપણાની અને છેલ્લે થયેલા હંગામાની જાણ હતી એટલે એ બધા બંસરી તરફ ફર્યા … અને એક ઠાવકા ગણાતા માસીએ આગળ આવી બંસરીને બાથ ભીડી લીધી …..કશું જ સમજાતું ન હોય તેમ બંસરી એમ જ ઉભી રહી …..અને ઓચિંતી એ માસીને પોતાનાથી દુર કરી મંજુના ઘર તરફ જવા માંડ્યું ….બા અને નિયતિએ એને રોકવાનું માંડી વાળ્યું ….અને એ પણ એની સાથે થઇ ગયા ….એમની દીકરીની ધીરજ અને હિંમતની આજે કપરી કસોટી હતી એ વાત એ લોકો સમજી ગયા હતા ….દસ ઘર દુર આવેલું મંજુનું ઘર એને જોજનો દુર લાગ્યું …..ઘર બહાર ઉભેલા લોકો ….તમાશા પ્રિય લોકોની ભીડ ચીરતી એ ઘણા દિવસો ..કે પછી ઘણા વર્ષો પછી મંજુના ઘરમાં એ પ્રવેશી ગઈ ….જમીન પર કપડાની આડમાં સુતેલી વ્યક્તિ મંજુ હોઈ શકે એ માનવાને એક પણ કારણ એની પાસે ન હતું ….રસ્તા પરથી અહીં સુધી સુન્ન થયેલા મનમાં ગઈ કાલે થયેલી વાતો ઉભરાઈ આવવા માંડી ……
એ હજુ કશુંય બોલે ..આજુબાજુ જુવે કે સમજે …કે રડે એ પહેલા મંજુના પપ્પા એક ધક્કા સાથે એને બીજા રૂમમાં લઇ ગયા …. બંસરીને કાંઈ પણ સમજાય તે પહેલા એમણે દરવાજો બંધ કરી દીધો અને બંસરીના પગમાં પડી ચોધાર આંસુએ રડવા લાગ્યા … માફી માંગવા લાગ્યા … બંસરી ખસીને દીવાલસમી થઇ ગઈ ….. આઘાત અને આંચકાને કારણે ૧૮ વર્ષની એ છોકરીનું મગજ અને હ્રદય જાણે ફાટી જશે એવું એણે અનુભવ્યું …. દરવાજાને ધક્કો મારી નિયતિ અંદર પ્રવેશી ગઈ ….અને બંસરીને પકડી લીધી ….મંજુના પપ્પાએ નિયતિને બંસરીને મોં બંધ રાખવા સમજાવવાની કાકલૂદી કરી … નિયતીએ મોં ફેરવી લીધું અને બંસરીને લઇ બહાર નીકળી ગઈ ……. બહાર નીકળતા જ બંસરી મંજુના મૃતદેહ તરફ જવા લાગી ……પણ એ એના મોં પરથી ચાદર હટાવે તે પહેલા બે સ્ત્રીઓએ એને પકડી લીધી …..અને ધીમા અવાજે બાને સમજાવી દીધું …
“૯૦% બળેલી મંજુનું મોં દેખાડી આ છોકરીની આખી જિંદગીની ઊંઘ હરામ કરવી છે કે શું ?”
ક્રમશ :
