ગિરનાર પરિક્રમા એ ભારતના ગુજરાતના જૂનાગઢ જિલ્લામાં ગિરનાર પર્વતની આસપાસ એક ધાર્મિક યાત્રાધામ છે. પરિક્રમા કાર્તિક શુક્લ એકાદશીથી શરૂ થાય છે અને કાર્તિક પૂર્ણિમાએ સમાપ્ત થાય છે.
કાર્તિક શુક્લ એકાદશી ૨૩ નવેમ્બર, ૨૦૨૩ ના રોજ શરૂ થાય છે
કાર્તિક પૂર્ણિમા ૨૩ નવેમ્બર, ૨૦૨૩ ના રોજ સમાપ્ત થાય છે
દર વર્ષે દેવ દિવાળીના અવસરે (નવેમ્બર મહિનામાં) ગિરનાર પરિક્રમા થાય છે. આ ગિરનાર લીલી પરિક્રમામાં મોટી સંખ્યામાં યાત્રિકો ભાગ લે છે. આ પરિક્રમાનો રૂટ ગીર જંગલ વિસ્તારમાં છે. આ ગિરનાર લીલી પરિક્રમા દરમિયાન આ પ્રદેશ માત્ર 5 થી 10 દિવસ માટે જ ખુલ્લો રહે છે.
ગિરનાર પરિક્રમા રૂટ અને અંતર
ગિરનાર પરિક્રમાનો માર્ગ 36 કિલોમીટર લાંબો છે અને ગિરનાર પર્વતને પરિક્રમા કરે છે.
ભવનાથ થી ઝીણા બાવા ની મઢી – 12 કિ.મી
ઝીણા બાવા ની મઢી થી માલવેલા – 8 કિમી
માલવેલા થી બોરદેવી – 8 કિમી
બોરદેવી થી ભવનાથ – 8 કિમી
ગિરનાર પરિક્રમા જૂનાગઢના ગિરનાર તળેટી ખાતે દૂધેશ્વર મંદિરથી શરૂ થાય છે અને કુલ અંતર 36 કિમી છે.
ભવનાથ થી ઝીણા બાવા ની મઢી
યાત્રાળુઓ ગાઢ જંગલમાંથી પસાર થઈને “ઈંટવા ની ઘોડી” થઈને ભવનાથથી 12 કિમી દૂર ઝીણા બાવા ની મઢી પહોંચે છે. હસ્નાપુર ડેમની બાજુમાં આવેલો આ જૂનાગઢનો સૌથી મોટો ડેમ છે. સામાન્ય રીતે યાત્રાળુઓ અહીં રાત વિતાવે છે.
ચંદ્ર મૂળેશ્વર મંદિર ગિરનાર પરિક્રમા રૂટ મેપ પર આવેલું છે. તે એક સુંદર મંદિર છે. મંદિરમાં પ્રવેશવા માટે, તમારી પાસે વન વિભાગની પરવાનગી હોવી આવશ્યક છે; પરવાનગી વિના, તમે મંદિરમાં પ્રવેશી શકતા નથી. આ મંદિરમાં સિંહ દર્શન પણ કરી શકાય છે. આ જગ્યાને રાણીયો કુવો તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
ઝીણા બાવા ની મઢી થી માલવેલા
આગળનું સ્થાન માલવેલા છે. ઝીણા બાવા ની મઢીથી, યાત્રાળુઓ એક સુંદર માલવેલા મંદિર સુધી પહોંચે છે.
ઝીણા બાવા ની મઢી યાત્રાળુઓ માટે બે વિકલ્પો ઉપલબ્ધ છે.
1. યાત્રાળુઓ અહીંથી સીધા માલવેલામાં પહોંચી શકે છે.
2. બીજો વિકલ્પ સરખાડિયા હનુમાન થઈને માલવેલા પહોંચવાનો છે.
સરખડિયા હનુમાન ગાઢ જંગલથી ઘેરાયેલું છે. તે જૂનાગઢનું શ્રેષ્ઠ હનુમાન મંદિર છે. મંદિરની મુલાકાત લેતા યાત્રાળુઓ ઘણીવાર સિંહની ગર્જનાઓ સાંભળી શકે છે અને નજીકમાં હરણ જોઈ શકે છે. તમે સરખાડિયા હનુમાનથી સૂરજ-કુંડની પણ મુલાકાત લઈ શકો છો.
માળવેલાથી બોરદેવી
માલવેલા પહોંચ્યા પછી, યાત્રાળુઓ નાલપાણી ઘોડી નીચે ચઢે છે, અને પછી “બોરદેવી” પહોંચે છે.
નોંધ: ઘોડીનો આકાર પહાડી પાસ જેવો છે, જેમાં તમારે પહેલા ઉપર ચઢવું પડશે અને નીચે ઉતરતા પહેલા એલિવેશન કરવું પડશે. આ ઘોડીની મુલાકાત લેનારને ખૂબ કાળજી લેવાની જરૂર છે કારણ કે ઘોડી ઝોકવાળી છે અને આ સ્થળેથી મહત્તમ અકસ્માતો નોંધાય છે.
બોરદેવી થી ભવનાથ
ભવનાથ તળેટીથી બોરદેવી 8 કિમી દૂર છે. ગિરનાર પરિક્રમા માટે તે છેલ્લું સ્થળ છે. અંતે, આ ધાર્મિક સાહસિક યાત્રા પૂર્ણ કર્યા પછી, યાત્રાળુઓ ભવનાથ તળેટી તરફ જવાનું શરૂ કરે છે અને તેમની પરિક્રમા સમાપ્ત કરે છે.
પરિક્રમાનો માર્ગ અનેક મંદિરો અને અન્ય ધાર્મિક સ્થળો પરથી પસાર થાય છે. ગમે છે
ભવનાથ મંદિર
નેમિનાથ મંદિર
અંબા માતા મંદિર
ગુરુ દત્તાત્રેય મંદિર
ભરત જીની ગુફા
ગુરુ દત્તાત્રેય મંદિર વિશે વધુ જાણો: દત્તાત્રેય મંદિર ગિરનાર પર્વત પર એક પ્રાચીન મંદિર છે. ગુરુ દત્તાત્રેય મંદિર 99, 999 પગથિયાં ઉપર એક ટેકરી પર આવેલું છે. ગુરુ દત્તાત્રેયને દેવો, બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ્વરની હિંદુ ટ્રિનિટીનું માનવ સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે.
આ મંદિરો ઉપરાંત, ગિરનાર પરિક્રમાનો માર્ગ આશ્રમો, મસ્જિદો અને જૈન દેરાસર જેવા અન્ય ધાર્મિક સ્થળો પરથી પણ પસાર થાય છે.
ગિરનાર પરિક્રમા જૂનાગઢનો ઇતિહાસ અને મહત્વ
ગિરનાર ટેકરી ભારતના સૌથી આધ્યાત્મિક અને પવિત્ર સ્થળોમાંનું એક છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ગિરનાર ખાતે 33 કરોડ દેવી-દેવતાઓ, 64 જોગણીયો, 52 વીર અને નવનાથ રહે છે. ગિરનાર ટેકરી ભગવાન શિવના શિવલિંગ જેવી લાગે છે.
જૂનાગઢના ગિરનાર ટેકરી પર હિંદુ અને જૈન ધર્મના અનેક મંદિરો, આશ્રમો, ગુફાઓ, ધર્મશાળાઓ અને ભોજનાલયો આવેલા છે.
હિંદુ અને જૈન ધર્મના પવિત્ર ગ્રંથોમાં ગિરનારનું મહત્વ અને ઈતિહાસ ઉલ્લેખ છે. વિગતવાર.
ગિરનાર પરિક્રમાનું અંતર
ગિરનાર પરિક્રમાનું કુલ અંતર 36 કિલોમીટર છે. જો કે, કેટલાક યાત્રાળુઓ ભવનાથ મંદિરથી સીધા ગુરુ દત્તાત્રેય મંદિર સુધી ચઢીને પરિક્રમા પૂર્ણ કરવા માટે અંતર ઓછું કરે છે.
ગિરનાર જુનાગઢ કેવી રીતે પહોંચવું
ગિરનાર જૂનાગઢ શહેરથી 7 કિલોમીટર દૂર આવેલું છે. ગિરનાર સુધી પહોંચવાનો શ્રેષ્ઠ માર્ગ માર્ગ અથવા ટ્રેન છે. જૂનાગઢ નજીકના મુખ્ય શહેરો રાજકોટ, પોરબંદર અને અમદાવાદ છે.
રોડ દ્વારા
જૂનાગઢ ગુજરાતના ઘણા શહેરો સાથે સારી રીતે જોડાયેલ છે. જૂનાગઢ જવા માટે તમે લોકલ બસ, કાર વગેરે મેળવી શકો છો.
વિમાન દ્વારા
જૂનાગઢમાં એરપોર્ટ નથી. સૌથી નજીકનું એરપોર્ટ પોરબંદર (86 કિમી) માં છે.
રેલ દ્વારા
સૌથી નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન જૂનાગઢ ખાતે છે, જે ગિરનારથી 5 કિમી દૂર છે. ગુજરાતની અંદર અને રાજ્યની બહારના સ્થળોએથી ટ્રેનો ઉપલબ્ધ છે.
નજીકના શહેરથી ગિરનારનું અંતર
જૂનાગઢ – 7 કિમી | પાલિતાણા – 112 કિમી
ભાવનગર – 205 કિમી | દ્વારકા - 246 કિમી
રાજકોટ – 114 કિમી | ભુજ - 346 કિમી
જામનગર – 160 કિમી | અમદાવાદ – 338 કિમી
સોમનાથ – 110 કિમી | ગાંધીનગર - 350 કિમી
ગિરનાર પરિક્રમાનો લાભ
ગિરનાર પરિક્રમા એક ધાર્મિક અને આધ્યાત્મિક યાત્રાધામ ગણાય છે. એવું કહેવાય છે કે તે આત્મશુદ્ધિ અને આધ્યાત્મિક વિકાસમાં મદદ કરે છે.
ગિરનાર પરિક્રમાની તૈયારી
ગિરનાર પરિક્રમા એટલી સરળ નથી. આ પરિક્રમા દરમિયાન તમને ઘણી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડી શકે છે, અને ગિરનાર પરિક્રમાનો માર્ગ મુશ્કેલ છે, તેથી તૈયારી કરવી જરૂરી છે. પરિક્રમા માટે પેક કરવા માટે અહીં કેટલીક વસ્તુઓ છે:
આરામદાયક પગરખાં
પુષ્કળ પાણી અને ખોરાક
ફ્લેશલાઇટ અથવા હેડલેમ્પ
જેકેટ અથવા કોટ
દવાઓ
ગિરનાર પરિક્રમા દરમિયાન સાવચેતી
તમારા સ્વાસ્થ્યનું ધ્યાન રાખો.
ભંગાણ ટાળો.
આ જંગલ વિસ્તાર છે, તેથી તમારી જાતને જંગલી પ્રાણીઓથી બચાવો.
સ્થાનિક લોકોનું સન્માન કરો.
જૂનાગઢમાં ક્યાં રહેવું
ગિરનાર તળેટીની આસપાસ તમને ઘણી ધર્મશાળાઓ મળી શકે છે. ધર્મશાળા પરિવાર અથવા જૂથો સાથે રહેવા માટે યોગ્ય છે અને બજેટ કિંમતે સારી સુવિધાઓ અને રૂમ પ્રદાન કરે છે. ઉપરાંત, તેઓ સ્વાદિષ્ટ ખોરાક આપે છે.
અહીં કેટલીક ભલામણો છે:
પ્રેરણાધામ લાલ ગેબી આશ્રમ
કાઠીયા ખાખ ચોક ની જગ્યા
મંગલમ યાત્રિક ભવન
તીર્થંકર નેમિનાથ ભવન
મછોયા આહીર સેવા સમાજ ધર્મશાળા
વધુ માહિતી માટે, તમે જૂનાગઢ તેમજ સમગ્ર ગુજરાત અને ભારતમાં અન્ય સ્થળોએ રહેવા માટે અમારી વેબસાઇટની મુલાકાત લઈ શકો છો!
આભાર!
જય ગીરનારી | શિવ શંભુ
