એક સંશોધન દર્શાવે છે કે સામાજિક જોડાણો એ ભાવનાત્મક અને શારીરિક સુખાકારી બંને માટે મહત્વપૂર્ણ છે. જો કે, એકલા રેહવુ એ પણ માનસિક સ્વાસ્થ્યમાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવે છે.
લોકોની આસપાસ રહેવું ખુબ સારું છે, પરંતુ તે તણાવ પણ બનાવે છે. તમે વિચારતા રહો છો કે લોકો શું વિચારે છે? તમે અસ્વીકાર ટાળવા અને બાકીના જૂથ સાથે ફિટ થવા માટે તમારા વર્તનમાં ફેરફાર કરો માંડો છ.
આપણે જેમ સામાજિક વિશ્વનો ભાગ બનીએ ત્યાર બાદ આપણને એકલા રહવા નું મહત્વ સંજય છે. તમારા માટે સમય હોવો એ તમને સામાજિક દબાણોથી મુક્ત થવા અને તમારા પોતાના વિચારો, લાગણીઓ અને અનુભવોને જોવા માટેની એક તક આપે છે.
કોવિડ-19 રોગચાળાએ એકલતાના પડકારો અને એકાંત સમયની અછત બંનેનો અનુભવ કરાવ્યો. જ્યાં ઘણા લોકો એકલતા અને એકલતાની લાગણીઓ સાથે સંઘર્ષ કરતા હતા, અન્ય લોકોએ અચાનક પરિવારના સભ્યો અથવા રૂમમેટ્સ સાથે નજીકના ક્વાર્ટરમાં ઘણો સમય પસાર કર્યો હતો.
અસ્પષ્ટ કાર્ય-જીવનની સીમાઓ અને સમયની અછતનો અર્થ એ થયો કે ઘણા લોકો અચાનક પોતાના માટેના સમયનો સંપૂર્ણ અભાવ સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યા હતા.
શા માટે પોતાના માટે સમય કાઢવો મહત્વપૂર્ણ છે?
પોતાના માટે સમય કાઢવ ના ઘણા મુખ્ય ફાયદાઓ થઈ શકે છે. આમાંના કેટલાકનો સમાવેશ થાય છે:
વ્યક્તિગત શોધખોળ
સર્જનાત્મકતા
સામાજિક ઊર્જા
વ્યક્તિગત શોધખોળ
તમારી પોતાની સાથે આરામદાયક બનવું તમને કોઈ દખલ વિના તમારા Passsion ને સારી રીતે explore કરવા માટે સમય અને સ્વતંત્રતા આપી શકો .
વ્યક્તિગત શોધખોળ એ એક આવો માર્ગ છે જે તમને નવી વસ્તુઓ શીખવા નઅને નવા સંશોધન માટે આકર્ષિત કરે છે, જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવાનો અને સ્વ-અભિવ્યક્તિની નવી પદ્ધતિઓનો અભ્યાસ કરવાનો એક સારો માર્ગ બને છે.
તમારી જાતને સમય આપવાનો અર્થ એ છે કે તમે કોઈ પણ લોકોના દબાણ અને નિર્ણયો વિના આ વસ્તુઓને શોધી શકો છો. વૃદ્ધિ અને વ્યક્તિગત વિકાસ માટે તમારી જાત માટે સમય કાઢવો મહત્વપૂર્ણ છે. જરૂરિયાતો, રુચિઓ અને અભિપ્રાયો વિશે ચિંતા કરવાને બદલે, પોતાની જાત સાથે પસાર કરેલો સમય તમને તમારા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા દે છે.
સર્જનાત્મકતા
પોતાની સથે સમય પસાર કરવો એ તમારા મનને ભટકવા દેવાની અને તમારી સર્જનાત્મકતાને મજબૂત કરવાની તક છે. અન્ય લોકોની સંભાળ રાખવા અથવા તેમની સાથે વાતચીત કરવાની જરૂરિયાત વિના, તમે બહારના પ્રભાવોને અવગણી અને પોતાની અંદરની તરફ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી શકો છો.
ઘણા research સૂચવે છે કે એકલા રહેવાથી આપના મગજમાં ફેરફારો થાય છે જે સર્જનાત્મક પ્રક્રિયાને વધુ મજબુત કરવામાં મદદ કરે છે. એક અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે જે લોકો પોતાની જાત સાથે સમય પસાર કરી શકતા હોય છે તેઓ ખુબ જ સર્જનાત્મક લોકો હોય છે.
જ્યારે માણસને સામાજિક ઉત્તેજનાની અછત સાથે છોડી દેવામાં આવે છે, ત્યારે મગજ શૂન્યતા તરફ જતું જાય છે જે તમારી સર્જનાત્મક શક્તિ ને વધારવા માં મદદ કરે છે.
સામાજિક ઊર્જા:
હાલ ના સમય માં એકલા રહેવાને ખોટી નજર થી જોવા માં આવે છે. ઘણા સંશોધકોએ શોધી કાઢ્યું છે કે જે લોકો એકલા રહે છે તેઓ ખરેખર સમૃદ્ધ સામાજિક જીવન વધુ સામાજિક ઊર્જા ધરાવતા હોય છે.
એક પુસ્તક “ગોઈંગ સોલો” માં સમાજશાસ્ત્રી એરિક ક્લાઈનબર્ગ નોંધે છે કે સાતમાંથી એક યુ.એસ. પુખ્ત વયના લોકો એકલા રહે છે. ક્લાઈનબર્ગે શોધી કાઢ્યું કે આ પુખ્ત વયના લોકો માત્ર એકલા નહોતા પણ ઘણું સમૃદ્ધ સામાજિક જીવન ધરાવતા હતા.
એકલા રહેવાના કારણો હંમેશા સરળ નથી:
એકલા સમય કેટલાક લોકો માટે વિવિધ કારણોસર પડકારરૂપ બની શકે છે. એક અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે ઘણા લોકો પોતાના વિચારો સાથે એકલા બેસી રહેવાને બદલે પોતાને પીડાદાયક ઇલેક્ટ્રિક આંચકા આપવાનું પસંદ કરે છે.
એકલા રહેવાના અનુભવનો અભાવ: કેટલાક લોકો કદાચ એકલા રહેવાની આદત ધરાવતા નથી કારણ કે તેઓ અન્ય લોકોની આસપાસ રહેવા માટે ટેવાયેલા છે. સામાજિક ઉત્તેજનાની અચાનક ગેરહાજરી થી તેમને એકલાપણું લાગે છે. જે તેમના મગજ ને ખુસ negetive રીતે અસર કરે છે. ઘણીવાર આવા માણસ ની લાગણી, પ્રેમ આમજ તૂટી જાય છે.
દુઃખદાયક વિચારો અને લાગણીઓ: અન્ય કિસ્સાઓમાં, એકલા રહેવું અને અંદરની તરફ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું મુશ્કેલ કરે છે. લોકોને આ આત્મનિરીક્ષણ દુઃખદાયક લાગશે અથવા પોતે અફસોસ અને ચિંતામાં વ્યસ્ત રહશે.
સામાજિક કલંક: જેઓ એકલા રહેવા પ્રત્યે નકારાત્મક વલણના સંપર્કમાં આવ્યા છે, તેને લોકો અસામાજિક વર્તન અથવા સામાજિક અસ્વીકારના સ્વરૂપ તરીકે જુએ છે, તેમના માટે એકાંત રહેવું સજાના દુઃખદાયક સ્વરૂપ જેવું લાગે છે.
ઘણા તારણો સૂચવે છે કે એકલા હોવા અંગે લોકોની ખોટી માન્યતા છે. અને આ માન્યતા ના માયાજાળ માં ફસાયા વગર આવી પ્રવૃત્તિઓનો આનંદ માણો કે જે તમને પ્રભાવિત કરે છે.
"જ્યારે લોકો એકલા કોઈ પણ પ્રવૃત્તિ કરે છે, ત્યારે તેઓ અપેક્ષા કરતાં વધુ આનંદ મેળવે છે," રેટનર સમજાવે છે. "લોકો બીજા કોઈની સાથે રહેવાના ફાયદાઓને વધારે પડતો અંદાજ આપે છે."
તમારા વ્યક્તિત્વના તેમજ તમારી વ્યક્તિગત પસંદગીઓ, તમને કેટલો એકલા સમયની જરૂર છે? અને તે કેટલું ફાયદાકારક છે તે નક્કી કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.
બહિર્મુખ લોકો સામાજિક અનુભવોથી ઉર્જા અનુભવે છે, તેથી તેમના માટે એકાંત રહેવું ખુબ અઘરું બની શકે છે. બીજી બાજુ, અંતર્મુખ વ્યક્તિ ને એકલા રહેવાથી ઊર્જા મળે છે.
એવું પણ ન વિચારો કે તમે બહિર્મુખ છો કે તમે તમારી જાતે સમય પસાર કરવામાં આનંદ નહીં માણી શકો. એક અભ્યાસમાં, સામાજિક મનોવૈજ્ઞાનિક થુય-વી થી ન્ગુયેને શોધી કાઢ્યું છે કે અંતર્મુખ અને બહિર્મુખ લોકો એકાંતમાંથી મેળવેલા આનંદની માત્રા સરખી જ છે. લોકપ્રિય માન્યતા આવું કહે છે, અંતર્મુખી લોકો બહિર્મુખ કરતાં વધુ એકાંતનો આનંદ માણતા નથી.
મારા તારણો સૂચવે છે કે જે વ્યક્તિઓ તેમની પસંદગીઓ અને માન્યતાઓ પ્રત્યે સાચા રહે છે. જેમની પાસે સામાજિકતા અથવા અન્ય લોકોની આસપાસ અસુરક્ષિતતા હોવા છતાં, પોતાની જાત સાથે સમય વિતાવવાનું વધુ પસંદ કરે છે."
એવા પુષ્કળ પુરાવાઓ છે જે દર્શાવે છે કે એકલતાના સ્વાસ્થ્યને નુકસાનકારક પરિણામો આવી શકે છે. જેમ કે બ્લડ પ્રેશર, ઝડપી જ્ઞાનાત્મક ઘટાડો, સામાજિક અસ્વસ્થતા અને અલ્ઝાઈમર રોગના વધતા જોખમ સાથે સંકળાયેલું છે.
ડિપ્રેશન, ચિંતા, સ્થૂળતા, હાઈ બ્લડ પ્રેશર અને વહેલું મૃત્યુ સહિતના નકારાત્મક સ્વાસ્થ્ય પરિણામોની વિશાળ શ્રેણી સાથે એકલતા જોડાયેલી છે. પરંતુ એ યાદ રાખવું અગત્યનું છે કે એકલા રહેવું એ એકલતા સમાન નથી. જ્યાં એકલતા, એકલતા સાથે સંકળાયેલ નકારાત્મક લાગણીઓ દ્વારા ચિહ્નિત થયેલ છે, એકલા રેહવું મતલબ કે (પોતાના માટે સમય કાઢવો) એકાંતમાં સ્વતંત્રતા, પ્રેરણા અને કાયાકલ્પ શોધવાનો પ્રયત્ન.
તાજેતરમાં જ, સંશોધકોએ એ વિચારને શોધવાનું શરૂ કર્યું છે કે પોતાની જાત સાથે રેહવું એ ભાવનાત્મક અને શારીરિક સુખાકારી માટે ખુબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
ક્યારે તમારે પોતાની જાત સાથે રેહવાની જરૂર છે?
તમને અન્ય લોકોથી થોડો સમય દૂર રહેવાની જરૂર પડી શકે તેવા સંકેતોને ઓળખવા હંમેશા સરળ નથી. અહી કેટલાક સંકેતોમાં છે જેમ કે:
ટૂંકા સ્વભાવની લાગણી
ક્યારેક નાની-નાની બાબતોથી સરળતાથી ચીડાઈ જવું
અન્ય લોકો સાથે કૈક નવું કરવામાં રસ ગુમાવવો
સાવ નબળું અથવા ખુબ ઉત્સાહિત અનુભવવું
ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં તકલીફ થવી
અન્ય લોકો સાથે સમય વિતાવવા અંગે ચિંતિત થવું
સતત લોકો શું કહશે એવા વિચારો આવવા
તમારી ખુશી અને દુખ બંને નું કારણ અન્ય લોકો હોવા
સારા સમાચાર એ છે કે જો તમે આમાંના કોઈપણ ચિહ્નો સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યાં હોવ તો પણ, થોડો એકલો સમય પોતાની સાથે નોંધપાત્ર અસર કરી શકે છે. એક અભ્યાસમાં લખાયું છે કે જે લોકોએ તેમના લગભગ 11% સમય એકલા વિતાવ્યો હોય, તેઓએ સામાજિક અનુભવોમાં ઓછી નકારાત્મક લાગણીઓ અનુભવી હતી.
એકલા સમય કેવી રીતે પસાર કરવો?
જો તમે થોડો સમય એકલા વિતાવવાનું વિચારી રહ્યા હોવ, તો તમારી માનસિક સુખાકારી માટે ફાયદાકારક હોય તે રીતે કરવું મહત્વપૂર્ણ છે. જ્યારે સ્વૈચ્છિક હોય ત્યારે એકલા રહેવું સૌથી વધુ ફાયદાકારક છે. તે પણ મહત્વનું છે કે તમને લાગે કે તમે જ્યારે પણ ઈચ્છો ત્યારે તમારા સામાજિક વિશ્વમાં પાછા આવી શકો છો.
સમય પસંદ કરો: તમે ક્યારે એકલા સમય પસાર કરવા માંગો છો તે નક્કી કરો. આવો સમય નક્કી કરો જેમાં કોઈ પણ તમને એકલા રેહવા માં માનસિક કે શારીરિક રીતે અડચણ ના કરી શકે.
સોશિયલ મીડિયા બંધ કરો: જે સામાજિક સરખામણીઓને આમંત્રિત કરે છે તેને કાઢી નાખો. તમારું ધ્યાન તમારા પોતાના વિચારો અને રુચિઓ પર હોવું જોઈએ નહિ કે અન્ય લોકો શું કરી રહ્યા છે તેના પર.
કંઈક પ્લાન કરો: દરેક માટે એકલા સમય પસાર કરવો સરળ નથી હોતું, તેથી તમે શું કરવા માંગો છો તેની યોજના બનાવવો. જેમાં થોડો આરામનો સમય, મનપસંદ શોખની શોધખોળ અથવા પુસ્તક વાંચવાનો સમાવેશ થઈ શકે છે.
ચાલવા જાઓ: ઘણા અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે બહાર રહેવાથી તમારું જીવન ખુશમ ખુશ રહે છે. જો તમે ખૂબ જ સામાજિક ક્રિયાપ્રતિક્રિયાઓથી છૂટાછવાયા અને ગૂંગળામણ અનુભવો છો, તો તમે બહાર થોડો સમય પસાર કરીને દૃશ્યોના પરિવર્તનનો આનંદ માણી શકો છો.
એકલા રહેવા માટે જગ્યા બનાવવી:
એકલા રહેવા માટે સમય શોધવો હંમેશા સરળ નથી હોતો. તમારી આસપાસના લોકોની સામાજિક જરૂરિયાતો અલગ-અલગ હોઈ શકે છે અને તેઓ તમારી એકાંતની જરૂરિયાતને સમજી શકતા નથી. કૌટુંબિક જવાબદારીઓ અને વાલીપણાની જવાબદારીઓ પણ તમારા માટે સમય કાઢવો મુશ્કેલ બનાવી શકે છે. તમને જરૂરી સમય મળે તેની ખાતરી કરવા માટે તમે કેટલાક પગલાં લઈ શકતા નથી:
સ્પષ્ટ રહો: તમારી આસપાસના લોકોને કહો, પછી ભલે તેઓ રૂમમેટ હોય, પરિવારના સભ્યો હોય કે તમારા જીવનસાથી હોય, તમારે એકલા સમયની જરૂર છે.
ચોક્કસ બનો: લોકોને આનો અર્થ શું છે તે વિશે જણાવો. ઉદાહરણ તરીકે, તમે કહી શકો છો કે તમને પુસ્તક વાંચવા, ટેલિવિઝન શો જોવા અથવા પોડકાસ્ટ સાંભળવા માટે ચોક્કસ અવિરત સમયની જરૂર છે.
તરફેણ પરત કરો: જો લોકો તમને એકલા સમય મળે તે સુનિશ્ચિત કરવા પગલાં લેવા તૈયાર હોય, તો તમારે તેમને સમાન વિચારણા દર્શાવવી મહત્વપૂર્ણ છે. કેટલીક જવાબદારીઓ નિભાવવાની ઑફર કરો જ્યારે તેમની પાસે પોતાને માટે થોડી જગ્યા હોય.
ફ્લેક્ષિબ્લ બનો: જો તમે તમારા માટે સમય શોધવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યાં હોવ જ્યારે તમે એકલા ન રહેતા હોવ અથવા તમે અન્ય લોકો સાથે નજીકમાં રહેતા હોવ, તો તમારે કદાચ ફ્લેક્ષિબ્લ બની અને તમારા માટે સમય કાઢવાની તકો શોધવાની જરૂર પડશે.
ઘરના અન્ય લોકો જાગવાનું શરૂ કરે તે પહેલાં તમારા માટે થોડો શાંતિપૂર્ણ સમય માણવા માટે સવારે વહેલા ઉઠવાનો પ્રયાસ કરો. જો તે વિકલ્પ ન હોય તો, બહાર ફરવા જવાનું
પસંદ કરો.
યોગ્ય માનસિકતાનો વિકાસ કરો:
જો એકલા રહેવાના વિચારથી તમને ડર લાગે છે કે તમે એકલતા અનુભવશો.
આ વાંચન પૂર્ણ કર્યા પછી, સહભાગીઓ 10 મિનિટના સમયગાળા માટે એકલા બેઠા. દરેક સ્થિતિમાં, લોકોએ નકારાત્મક અને સકારાત્મક બંને લાગણીઓમાં ઘટાડો અનુભવ્યો.
આવા પરિણામો સૂચવે છે કે જ્યારે એકલા રહેવું હંમેશા તમારા મૂડને ઉત્તેજન આપતું નથી, તે તમને તમારી લાગણીઓને વધુ સારી રીતે નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
અભ્યાસમાં એ પણ જાણવા મળ્યું છે કે જે લોકો એકાંતના ફાયદાઓ વિશે વાંચે છે તેઓ જરૂરી રીતે વધુ સારા મૂડનો અનુભવ કરતા ન હતા, પરંતુ તેઓની હકારાત્મક લાગણીઓમાં સમાન ઘટાડો થયો ન હતો જે અન્ય બે જૂથોમાં હતો. આ તારણો સૂચવે છે કે તમે એકલા સમય વિતાવતા કેવી રીતે જુઓ છો તેનું પુનઃમૂલ્યાંકન એકલતાની સંભવિત નકારાત્મક અસરોને નિયંત્રિત કરવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી શકે છે.
મારા અનુભવો:
જ્યારે એકલા હોવાને કારણે ક્યારેક એકલતાની ભૂલ થઈ જાય છે, તે સ્પષ્ટ છે કે તમારી જાત માટે સમય કાઢવો માનસિક સ્વાસ્થ્ય અને સુખાકારી માટે મહત્વપૂર્ણ છે. જો તમારા પોતાના પર સમય પસાર કરવાનો વિચાર તમને કંટાળો અથવા અસ્વસ્થતા અનુભવે છે, તો એકલા સમયના નાના ભાગથી પ્રારંભ કરવાનો પ્રયાસ કરો જે તમને ચોક્કસ કાર્ય પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની મંજૂરી આપે છે.
જેમ જેમ તમે તમારી પોતાની કંપનીનો આનંદ માણવામાં વધુ સારી રીતે મેળવો છો, તેમ તમે શોધી શકો છો કે આ એકલો સમય તમને તમારા સામાજિક વર્તુળમાં પાછા ફરવા માટે નવીકરણ અને પ્રેરણા અનુભવવામાં મદદ કરે છે.
