અમારી મુલાતો વધતી રહી. અમારો પ્રેમ પણ વધતો જ ગયો. કોલેજમાં બધાને અમારા પ્રેમ વિશે ખબર હતી. બધાને અમારા પ્રેમની ઈર્ષ્યા થતી હતી. (ક્રમશ:૨ હવે આગળ)
જીવન એક સંઘર્ષ-૩
એક દિવસ શીખાએ કહ્યું, "તારા ઘરના લોકો સાથે મારો પરિચય કરાવ."
હું ડરી ગયો. કે શું વિચારશે ? અમારી ગરીબાઇની મજાક તો નહીં ઉડાવે ? મારે ઘરે આપવો તો કોનો પરિચય આપવો ? ગરીબ વિસ્તારમાં એક-બે રૂમનું નાનું ઘર. યુવાની વટાવી ચૂકેલી લગ્ન કર્યા વગરની અપરિણીત બહેન, કે જેના દહેજને કારણે લગ્ન કરી શક્યા નથી. વિધવા વૃદ્ધ માતા, કે જેના મનમાં અનેક અભરકા હતા, તેના ચહેરા પર ચીડ અને મોઢામાં કડવા શબ્દો હતા. માતા શું કહેશે કે તેણે મહેનત કરી, મજૂરી કરીને ભણવા મોકલ્યો અને બહેનના લગ્ન કરવાને બદલે તે પોતે જ પ્રેમમાં પડી રહ્યો છે. એના લગ્નનું આયોજન કરી રહેલ છે.
ઇચ્છા ન હોવા છતાં, શીખાની ઇચ્છા ને અવગણવી પણ યોગ્ય ન હતી. હું તેને ઘરે લઈ ગયો. તે બહેનને મળી. તે મારી માતાને મળી. ઘરે એકબીજાની સાથે પ્રેમથી વાતો થઈ. ચા નાસ્તો પણ. પરંતુ શીખાના ગયા પછી, માતાએ મને કંઈ કહ્યું નહીં, પરંતુ તે ચોક્કસપણે અસ્વસ્થ દેખાઈ આવી. તેનો ચહેરો જે કાંઇ કહી રહ્યો હતો તે હું સમજી ગયો હતો. મારે હવે નોકરી શોધવી હતી અને મારું ઘર ચલાવવાનું હતું. મારે મારી બહેનના લગ્ન કરાવવાના હતા. આ મારી જવાબદારી હતી. બાકી બધું પછી. અભ્યાસની સાથે સાથે હું નોકરીના ફોર્મ પણ ભરતો હતો. નોકરીની તૈયારી પણ કરી રહી હતી. પરંતુ દરેક જગ્યાએ નિરાશા, નિષ્ફળતા પ્રાપ્ત થતી હતી. ઘરમાં ગૂંગળામણ થતી હતી. હું અભ્યાસમાંથી મારું ધ્યાન ગુમાવી રહ્યો હતો. પણ મારા હાથમાં કશું જ નહોતું. શીખા સાથે લગ્ન કરીને અને જમાઈ બનીને મારી ગરીબીમાંથી મુક્તિ મેળવવાનો સીધો માર્ગ હતો. પરંતુ આત્મસન્માન માર્ગમાં આવી રહેલ હતું.
માનવસમાજમાં ત્રણ પ્રકારના વર્ગની વ્યક્તિઓ જોવા મળતી હોય છે. કેટલીક વ્યક્તિઓને અને જવાબદારીને કોઈ સંબંધ જ જોવા મળતો હોતો નથી. જ્યારે બીજા વર્ગની વ્યક્તિઓ બાપુની ચાલે ધીરી ગતિએ પોતાની જવાબદારીઓ નિભાવતી હોય છે. જ્યારે ત્રીજા વર્ગની વ્યક્તિઓ પોતાની જવાબદારી રસપૂર્વક સંપૂર્ણતઃ નિભાવતી હોય છે. આવું આદર્શ વ્યક્તિત્વ ધરાવનાર વ્યક્તિઓ સમાજમાં ગણતરીમાં ઓછી જોવા મળતી હોય છે. આપણે કયા પ્રકારની વ્યક્તિમાં છીએ ? વિચારવું આવશ્યક હોય છે. જવાબદારીઓ નિભાવવી અને અત્યંત રસપૂર્વક જવાબદારીઓને નિભાવવી એ બંને વચ્ચે બહુ મોટી ભેદરેખા હોય છે. જવાબદારીઓ નિભાવવી એ સામાન્ય વ્યક્તિત્વનું પ્રતીક છે, જ્યારે રસપૂર્વક જવાબદારીઓને નિભાવવી એ આદર્શ વ્યક્તિત્વનું પ્રતીક છે.તેવી આદર્શ વ્યક્તિ એટલે શતાયુ.
શીખા કરોડપતિ પિતાની એકમાત્ર પુત્રી હતી. પ્રેમના ચક્કરમાં તે મહેલમાંથી ઝૂંપડીમાં આવવા તૈયાર હતી. તે મને ઝૂંપડીમાંથી મહેલમાં લઈ જવા પણ તૈયાર હતી. પણ હું સમજી શકતો ન હતો કે મારે શું કરવું અને શું ન કરવું ? ગણગણાટ કરતી ચોખ્ખી, નિર્મળ શીખાને હું કેવી રીતે વાળીને મારી ગરીબીના દર્દમાં લાવી શકું ? અને તેણી કેટલા દિવસ રહી શકશે ? અને તેની ગેરહાજરી કેવી રીતે સહન કરી શકશે ? હું તેની પાસેથી આટલો મોટું બલિદાન શા માટે લઈ શકું ? હું તેના ઘરે જઈને મારા અંતરાત્માને મારીને તેની સંપત્તિમાં મારો ચહેરો કેવી રીતે છુપાવી શકું? મારી વૃદ્ધ મા શું વિચારતી હશે, જેની પાસે મૂડીના નામે માત્ર હું જ હતો ?
“તારી સમસ્યા શું છે ?” શીખાએ પૂછ્યું, “હું દરેક વાત સાથે સંમત છું. કાં તો તું તારી ગરીબીમાંથી બહાર નીકળો અથવા મને તારીગરીબીમાં મને લઈ જા. મને ફક્ત તું જોઈએ છે. સ્થળ ભલે ગમે તે હોય. પછી તે મહેલ હોય કે ઝૂંપડી. જ્યાં તું છે ત્યાં હું છું. હું તારા વિના આ મહેલ પણ સ્વીકારી શકતી નથી.
ક્રમશ:…..
“તારી સમસ્યા શું છે ?” શીખાએ પૂછ્યું, “હું દરેક વાત સાથે સંમત છું. કાં તો તું તારી ગરીબીમાંથી બહાર નીકળો અથવા મને તારીગરીબીમાં મને લઈ જા. મને ફક્ત તું જોઈએ છે. સ્થળ ભલે ગમે તે હોય. પછી તે મહેલ હોય કે ઝૂંપડી. જ્યાં તું છે ત્યાં હું છું. હું તારા વિના આ મહેલ પણ સ્વીકારી શકતી નથી. (ક્રમશ:૩….હવે આગળ)
