// પુન: જન્મ //
વાસુ આદ્રપ્રદેશના પાટનગર એવા હૈદરાબાદમાં વસતો બહુ મહત્વાકાંક્ષી વ્યક્તિ ગયો, તેના મગજમાં શરૂઆતથી કંઇક કરી બતાવવાની મહત્વકાંક્ષા ભરાયેલી હતી. કે પોતે સ્વરૂપવાન હોવાને પરિણામે તેને ફિલ્મ લાઇનમાં કેરિયર બનાવવાની કેવી મોટી ઇચ્છા હતી. તે જેની પરિચિત એવા એક ફિલ્મ નિર્માતાને મળીને એક, તે એક ટૂંકી ફિલ્મ બનાવવાનું નક્કી કરે છે અને મનોવિજ્ઞાનના વિષયમાં સ્નાતક થયેલ એવા કીર્તિને લીડ તરીકે લેવાનું નક્કી કરે છે. અનેક પ્રકારના વિઘ્નોનો તેને પ્રતિકાર કરવો પડે છે. કીર્તિ ફિલ્મમાં અભિનય કરવા માટે સંમત થાય છે, અને થોડા દિવસોમાં ફિલ્મનું શૂટિંગ પૂર્ણ થાય છે. એક દિવસ શૂટિંગ દરમિયાન, કેટલાક ગુંડાઓ કીર્તિની જાતીય સતામણી કરતા હોય છે અને વાસુ તેમનો મુકાબલો કરે છે. તેની સાથેની અથડામણમાં, એક વ્યક્તિ તેને તેના માથા પર ફટકારે છે, જે જેને પરિણામે તેના નાક અને કાનમાંથી લોહી નીકળે છે અને તે મનોવૈજ્ઞાનિક ડિસઓર્ડરથી પીડાય છે જે તેને અસ્થાયી રૂપે એક અલગ રૂમમાં રાખવામાં આવે છે. નાની પણ ટુંકી આવકારદાયક ફિલ્મથી પ્રભાવિત, વાસુની ફીચર ફિલ્મને લીલી ઝંડી આપવામાં આવે છે. એક વર્ષ પછી, વાસુ તેની ફિલ્મ ‘‘યુનિકી‘‘રિલીઝ કરે છે, જે સફળ સાબિત થાય છે. વાસુને ફિલ્મની હિન્દીમાં રિમેક બનાવવાની ઓફર કરવામાં આવી હતી પરંતુ જ્યારે અન્ય ભાષાની ફિલ્મમાંથી કોપીરાઇટ કરી બીજી ભાષામાં બનાવવાની હોય તેવા સમયે જરૂરી મંજૂરી મેળવવાની રહેતી હોય છે. વાસુ મુંબઈમાં હિંદી ભાષામાં રિમેક કરવા માટે પ્રેસ કોન્ફરન્સ કર્યો હોય છે તે દરમિયાન તેની કોપીરાઈટ ઉલ્લંઘનના આરોપમાં ધરપકડ કરવામાં આવે છે. બેંગ્લોર સ્થિત એક નોંધપાત્ર પબ્લિશિંગ હાઉસ, SR પબ્લિકેશન્સ, આક્ષેપ કરે છે કે વાસુએ પચાસ વર્ષ પહેલાં શ્યામ સિંઘ રોય નામની વ્યક્તિ દ્વારા લખાયેલી તેમની સૌથી વધુ વેચાતી નવલકથા અસ્તિત્વની નકલ કરેલ છે.
કોર્ટમાં, કેસ ચાલુ હોય છે કે દરમિયાન ફરિયાદ પક્ષ દ્વારા વાસુ વિરુદ્ધ મજબૂત પુરાવા રજૂ કરવામાં આવે છે, અને કીર્તિની પિતરાઈ પદ્માવતીએ કેસ હાથ ધર્યો છે. વાસુ દોષિત ન હોવાની કબૂલાત કરે છે, અને સફળ પોલીગ્રાફ ટેસ્ટ પછી, કોર્ટ તેને બિનશરતી જામીન પર મુક્ત કરે છે અને તેમને તેમનો કેસ રજૂ કરવા માટે દસ દિવસનો સમય આપે છે. કીર્તિના સૂચન પર, વાસુ કીર્તિના મનોવિજ્ઞાનના પ્રોફેસરની મદદથી ક્લિનિકલ હિપ્નોસિસમાંથી પસાર થાય છે, જે દરમિયાન તે જાહેર કરે છે કે તે પાછલા જીવનમાં શ્યામ સિંહા રોય હતો અને રોઝી તેની પત્ની હતી.
પશ્ચિમ બંગાળમાં ૧૯૬૯માં, શ્યામ સિંઘા રોય એક પ્રભાવશાળી સમાજ સુધારક અને સામ્યવાદી વિચારધારા ધરાવતા ક્રાંતિકારી લેખક છે, જેઓ રૂઢિચુસ્ત પરિવારમાંથી આવે છે. તેમનો પરિવાર તેમની પદ્ધતિઓથી નાપસંદ થતો હોવાથી, તેમને છોડવાનું નક્કી કરે છે પરંતુ બાંગ્લાદેશની દેવદાસી મૈત્રેયીને ઠોકર વાગે છે જે નવરાત્રિ દરમિયાન મંદિરમાં નૃત્ય કરતી હોય છે.
નાસ્તિક હોવા છતાં, શ્યામ દરરોજ રાત્રે મૈત્રેયીના મલવા માટે મંદિરે જાય છે. એક રાત્રે, તે તેણીને તેની સાથે મંદિરની બહાર જવાનું કહે છે અને તેણી અનિચ્છાએ સંમત થાય છે. શ્યામ અને મૈત્રેયી એકબીજા માટે સર્જાયેલા હોય છે, અને શ્યામ મૈત્રેયીનું નામ રોઝી રાખે છે. તેઓએકદિવસ ભાગી જવાનું નક્કી કરે છે, જો કે, તે રાત્રે, મંદિરના મુખ્ય પૂજારી મહંત, જે દેવદાસીઓનું જાતીય શિકાર કરતા હોય છે, તેની સાથે સૂવા માટે દરરોજ એક યુવાન છોકરીને પસંદ કરતા હોય છે, જેનો રોઝી વિરોધ કરે છે. મહંત ગુસ્સામાં રોઝીનું અપમાન કરે છે અને તેના પર પેશાબ કરીને તેનું અપમાન કરે છે. આની જાણ થતાં, ગુસ્સે ભરાયેલ શ્યામ તેની બાઇક પર જાય છે, મંદિરના મહંત પર હુમલો કરે છે. તે તેનું શિશ્ન કાપી નાખીને તેને સળગતા કોલસા પર ફેંકી દે છે, તેને મારી નાખે છે અને રોઝીના ગળાનો હાર કાઢી નાખે છે, દેવદાસી તરીકેની તેણીની ફરજો છોડી દેવા માટે તેને સમજાવે છે.
શ્યામ અને રોઝી કલકત્તા જાય છે જ્યાં તે પ્રિન્ટિંગ પ્રેસમાં કામ કરવાનું શરૂ કરે છે. કેટલોક સમયમાં , શ્યામ તેના સમયના એક કુશળ છતાં વિવાદાસ્પદ લેખક બની ગયા. રોઝીના સૂચન પર, શ્યામ દેવદાસીઓના પુનર્વસન માટે ટ્રસ્ટ બનાવે છે. શ્યામનો ભાઈ મનોજ તેને તેમના બીમાર મોટા ભાઈને જોવા માટે તેમના ગામ જવા વિનંતી કરે છે. જો કે, તેમના આગમન પર, તેમના બે મોટા ભાઈઓ મનોજને નારિયેળ લાવવાબહાનું કરીને બહાર મોકલે છે, જે મંદિરમાં મહંતની હત્યા કરીને અને તેમની જ્ઞાતિની ન હોય તેવી રોઝી સાથે લગ્ન કરીને તેમના પરિવારને બદનામ કરવા માટે શ્યામની હત્યા કરવાનો કાવતરું ઘડવામાં આવ્યું હોય છે. મનોજ આવે છે પરંતુ શ્યામને બચાવી શકતો નથી, જે તેની સામે મૃત્યુ પામે છે. બે મોટા ભાઈઓ થોડા વર્ષો પછી અકસ્માતમાં મૃત્યુ પામે છે અને શ્યામના ભત્રીજાઓ હવે સિંઘા રોયનું પ્રકાશન ગૃહ એસઆર પબ્લિકેશન ચલાવે છે.
જ્યારે તે સમયે વાસુ કોલકાતામાં પ્રિન્ટિંગ પ્રેસની મુલાકાત લે છે જ્યાં શ્યામ કામ કરતો હોય છે. જો કે, તેને કહેવામાં આવે છે કે શ્યામ અને રોઝીનું મૃત્યુ દાયકાઓ પહેલા થયું હતું, રોઝી શ્યામને શોધવા નીકળી હતી. વાસુના લોયર પદ્માવતીએ કોર્ટમાં પુરાવા તરીકે વાસુનો હિપ્નોસિસ રિપોર્ટ રજૂ કર્યો હતો કે શ્યામ સિંહા રોયે જ વાસુ તરીકે પુનર્જન્મ લીધેલ છે. જો કે, ફરિયાદ પક્ષના વકીલે વાંધો ઉઠાવતા કહ્યું કે પુન:જન્મના કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવા નથી. જ્યારે કોર્ટ તેનો ચુકાદો આપવા જઈ રહી છે, ત્યારે એક જૈફ વયે ૮૦ વર્ષીય મનોજ કોર્ટમાં હાજર થાય છે અને વાસુ એ જ શ્યામનો પુન:જન્મ જાહેર કરેલ છે. પુરાવા માટે પૂછવામાં આવતા, મનોજ સમજાવે છે કે વાસુએ શ્યામની ટૂંકી વાર્તા વર્ણાને તેની ટૂંકી ફિલ્મ ‘‘વર્ણમ‘‘ તરીકે રૂપાંતરિત કરી હતી, પરંતુ તે વાર્તા ક્યારેય જાહેર ક્ષેત્રમાં પ્રકાશિત થઈ ન હતી. મનોજે શ્યામની વાર્તાની હસ્તલિખિત હસ્તપ્રત પુરાવા તરીકે રજૂ કરી અને એસઆર પબ્લિકેશનના ચેરમેન તરીકે કેસ પાછો ખેંચી લીધો. વાસુને તમામ આરોપોમાંથી નિર્દોષ જાહેર કરવામાં આવ્યા છે.
મનોજ વાસુને જણાવે છે કે રોઝી જીવિત છે અને તેની રાહ જોઈ રહી છે. વાસુ પછી એક વૃદ્ધ રોઝીની મુલાકાત લે છે, જે હવે શ્યામના નામ પર ડાન્સ સ્કૂલ ચલાવતી હોય છે. વાસુને મળ્યા પછી, બંનેનું ભાવનાત્મક પુનઃમિલન થાય છે અને તેણીની ઇચ્છા મુજબ, રોઝી તેના ખોળામાં શાંતિથી મૃત્યુ પામે છે.
DIPAK CHITNIS
dchitnis3@gmail.com