સાહેબ,આ મહિને વધારા ના પાંચેક હજાર ની જરૂર હતી,સગવડ થશે માલિક?"અટકાતાં-ખચકાતાં જગદીશ ભાઈ એ સાહેબ ને પૂછ્યું."ટીના ની શાળા ની ફિસ હજુ બાકી છે,.......નહિંતર.............વાક્ય પૂરું થાય એ પહેલાં સાહેબ ઊભા થઇ ને ઉતાવળભેર દરવાજા તરફ ચાલતાં થયાં."સાંજે વાત"," જગદીશ ભાઈ અત્યારે એક ઇમ્પોર્ટન્ટ મિટિંગ માં જાઉં છું"કહીને તેઓ નીકળી ગયાં.હાથ માં ફાઈલો નો થોકડો પકડેલી મુદ્રા માં એક ઉદાસ આકૃતિ શૂન્યમનસ્ક થઇ ઊભી રહી ગઈ અને સામે પડેલી સાહેબ ની ખુરશી ને અનિમેષ તાકવા લાગી,વિચારવા લાગી,ક્યાંક ખોવાઈ ગઈ.
" સાંભળો છો ટીના ના પપ્પા? કહું છું થોડીક વ્યવસ્થા થાય તો ઘરવખરી ભરવાની છે.અનાજ,ઘી,તેલ,મસાલા બધું પતી ગ્યું છે.માજી ને મળવા આવતા મહેમાનો નો ઘસારો વધારે હતો આ મહિને એટલે વપરાશ પણ વધુ થયો.ત્રણ દિવસ થી માજી દવાઓ માટે બૂમો પાડે છે".શાક સામારતાં સામારતાં રીના બેન બોલ્યે જતાં હતાં."
" ફ્રિજ નું તો કૈં નહિ,પછી થી રીપેર થશે તો ચાલશે,પણ આજે દવા નહિ લાવી આપું તો નકામાં ખિજવાશે ".અને હા સારું યાદ આવ્યું,આ ટીના ની ફીસ પણ બાકી છે,એનુંય જોજો જરા."મેડમ રોજ બોલે છે,અને એ પણ બોલે જ ને."આજે સત્તર તારીખ થઇ,કેટલા દિવસ ચૂપ રહેશે?એમને પણ સામે પ્રિન્સિપાલ ને જવાબ આપવો પડતો હશે ને"."
"ત્યાં તો ટીનાડી કૈં બોલતી નથી પણ ઘરે આવીને મને રાડો પાડે છે,આજે તો પરાણે સ્કૂલે મોકલી છે મેં એણે.......
.""સાંભળો તો ખરા, ક્યાં ચાલ્યાં તમે ??
અરે નાસ્તો તો.......,સાંભળો....તો.....
સવારે પોતે નાસ્તો કર્યા વગર ઘરે થી નીકળી ગયાં હતાં.ખુરશી ને તાકતી જગદીશ ભાઈ ની નજર સમક્ષ આખુંય દ્રશ્ય ફરી થી ભજવાઈ રહ્યું હતું.પૈસા ની ખેંચ તો રહેતી જ હતી.ઉપર થી પત્ની ની વાતો જગદીશ ભાઈ ને અકળાવી રહી હતી.શરીર માત્ર ઊભું હતું,મગજ તો બીજે જ ક્યાંય પરોવાયેલું હતું.
"ચાલો સાહેબ,જરા ખસો.......સફાઈ કરવાની છે"
રમણ કાકા એ ઝાડૂ હલાવતાં હલાવતાં જગદીશ ભાઈ ની ધ્યાનમગ્ન મુદ્રા ને ભંગ કરતાં કહ્યું.
"સામે કોઈ નથી,મોટા સાહેબ તો ક્યારનાં ય નિકળી ગયાં."
કરચલીઓ વાળો વૃદ્ધ હાથ જગદીશ ભાઈ ને ખભે મૂકી જરાક હલાવી ને રમણ કાકા બોલ્યા,
"ઓ સાહેબ શું થયું??"
"ક્યાં ખોવાયા છો?"
"આજે ચા પીવાની રહી ગઈ કે શું???"
"બોલો તો લાવી આપું તમારા માટે".
જરદા થી લાલ બે હોઠ વચ્ચે પોતાના વાંકા-ચૂકા દાંત કાઢી રમણ કાકા હસવા લાગ્યા.
જગદીશ ભાઈ ને ભાન આવ્યું.સજાગ થયા.
"અરે ના ના કાકા એવું કૈં નથી,એ તો કાલે ઊંઘ નહોતી આવી બરોબર એટલે...."અને તેઓ ધીમે પગલે ઓફિસ માંથી બહાર નીકળી ગયા.
"હવે શું ખબર સાહેબ ક્યારે પાછા આવશે?એમનું ક્યાં ઠેકાણું જ હોય છે? રાહ જોયા વગર છૂટકો ય નથી હવે.બીજે ક્યાં થી સગવડ કરું? આજે પૈસા નહિ મળે તો ખૂબ તકલીફ થઇ જશે.શું કરું??"....
સતત ગડમથલ ચાલી રહી હતી. જગદીશ ભાઈ પોતાની કેબીન માં જઈને બેઠા.ચિંતાતુર મગજ કામ કરવા માટે તૈયાર નહતું.છતાં તેઓ ફાઈલો કાઢી ને બેઠાં.
"કેમ છો,જગા ભાઈ??મજા માં?"
સામેની કેબીન થી રૂપેશ ભાઈ એ હાલ ચાલ પૂછ્યાં.
હળવા સ્મિત સાથે માત્ર ઔપચારિકતા પૂરી કરી હોય તે રીતે માથું હલાવી જગદીશ ભાઈ એ આછો પ્રતિસાદ આપ્યો.અને પાછા પોતાના વિચારો માં ખોવાઈ ગયાં.
"દર મહિને હવે તંગી વધતી જ જાય છે".
"આ પ્રમાણે કેટલાં દિવસ ખેંચીશ?"
જરાક માથું ઉપર કરી તેઓ મનોમંથન કરવા લાગ્યા.
"પણ માત્ર મને જ કેમ ઓછું પડે છે,બાકી લોકો ને કેમ તંગી નથી પડતી?
"મોંઘવારી થોડી મારા માટે જ વધ્યે રાખે છે?
"આ રૂપેશ નો પગારેય મારા જેટલો જ તો છે,તોયે મેં એને ક્યારેય ચિંતા માં નથી જોયો.હંમેશા હસતો-મલકાતો જ રહે છે."
"એનાં ય બૈરાં-છોકરાં તો છેજ ને,નથી એવું થોડું છે!"
કરકસરિયો ય નથી લાગતો.હંમેશા ટીપ-ટોપ દેખાય છે.
બાપ-દાદા મિલ્કતે નથી મૂકી ગયા કે એમના પૈસે મોજ કરતો હોય.તો પછી કેવી રીતે એની ગાડી પુરપાટ દોડે છે?!
અહીં તો મહિનો પૂરો થવા આવે એટલે મોઢા માં કોળિયો ય નથી મૂકાતો.પગાર ની તારીખ જ દેખાતી હોય સામે!!!
"હશે....એનું બૈરું હશે હિસાબ નું પાક્કું.
ઘર ની સ્ત્રી જો કરકસર પૂર્વક અને જવાબદારી થી મહિનો સાંભળી લે તો પતિ ને ક્યાં વધારે માથાકૂટ કરવાની જરૂર પડે? છૂટ્ટા હાથ વાળું પનારે પડે તો સાહેબ ની સામે રોદણાં રોવા નો જ વારો આવે ને.બીજું શું થાય!....હશે,...જેવાં મારા નસીબ.નસીબ નો વાંક કાઢતા કાઢતા પાછા તેઓ કામ માં ધ્યાન આપવાનો પ્રયત્ન કરવા લાગ્યા.
સાંજ પડી.ઘડિયાળ સામું નજર કરી.કલાકો સુધી વાંકા વળી ને કામ કર્યા બાદ શરીર થાકયું.હળવા થવા માટે બધા આમ તેમ ગપ્પાં મારવા માંડ્યા.જગદીશ ભાઈ ની એક નજર ઘડિયાળ પર અને એક નજર દરવાજા પર હતી.સાત ના ટકોરા પડયાં.હજુ સુધી સાહેબ આવ્યાં નહિ.મન અંદર થી અકળાયું..
અને અચાનક દરવાજો ખૂલ્યો.મોટા સાહેબ ધસમસતા અંદર આવ્યા અને સડસડાટ પોતાની ઓફિસ માં ચાલ્યા ગયા.જગદીશ ભાઈ ને જરાક ટાઢક વળી.
અત્યાર સુધી જે આડેધડ વિચારો આવી રહ્યા હતાં તે થોડી હદે શાંત થયાં અને તેમની નજર સાહેબ ની ઓફિસ ના દરવાજા પર જઈને ચોંટી.આંખો ની સાથે કાન પણ સજાગ થયાં અને જેની કલાકો થી રાહ જોવાઇ રહી હતી તે અવાજ સંભળાયો......
"જગદીશ ભાઈ".....
"જી સાહેબ..."
જગદીશ ભાઈ તરત ઊભા થયા.તેમનું પાતળું શરીર ક્ષણ ભર માં સાવધાન થઇ ગયું.અને લગભગ દોડતા દોડતા તેઓ સાહેબ ની ઓફિસ માં ગયા.એટલી જ વાર માં સાહેબ નો ટેબલ પર પડેલો મોબાઈલ ફોન વાગ્યો.ડોક હલાવી ને, હાથ થી ઈશારો કરી, ઊભા રહેવા નું કહી સાહેબ વાતો માં મશગૂલ થઇ ગયાં.
પંદર મિનિટ રાહ જોયા પછી ફોન મૂકાયો..
સાહેબ ના બોલવા ની આતુરતા થી રાહ જોઈ રહેલા જગદીશ ભાઈ ટટ્ટાર ઊભા હતા.આંગળીઓ ને આંગળીઓ માં પરોવી અદબ ભેર સાહેબ સામે થોડી વાર જોઈ રહ્યા અને પછી બોલ્યા...
"જી સાહેબ..."
"અરે , હા...જગદીશ ભાઈ.....
આંખો થોડીક આશા થી ચમકી અને સાહેબ ને ટીકી ટીકી ને જોતી ગરદન ત્વરિત ઉર્ધ્વ દિશા માં ઉઠી.
"કાલે સવારે તમે જરા વહેલા ઓફિસે પહોંચી જજો.
ક્રિષ્ના એન્ટરપ્રાઇઝ ના શેઠ આવવાના છે.હું આવું એ પહેલાં જરા સફાઈ અને નાસ્તા પાણી ની વ્યવસ્થા જોઈ લેજો.
"જી સાહેબ".
પેલા નવરંગ રોડવેઝ ને માલ મોકલાવી દીધો? બે દિવસ માં ડીલીવરી આપવાની હતી ને!?
"હા સાહેબ મોકલાવી દીધો..'
ઓકે.....ગુડ....!!!
"સાહેબ........,પેલું........
ફરી થી મોબાઈલ ફોન વાગ્યો.....ટ્રીન..ટ્રીન....ટ્રીન....ટ્રીન..
સાહેબે ફોન ઉપાડ્યો....
"યસ,આઈ વિલ બી ધેર ઈન ટેન મિનિટ્સ ઓન્લી"
"આઈ વોઝ બીઝી હોલ ડે ટુડે "
"ડોન્ટ વરી .....જસ્ટ કમિંગ"
"જગદીશ ભાઈ કાલે જલ્દી આવવાનું ભૂલતા નહિ.મારે હમણાં એક અર્જન્ટ કામ છે.હું નીકળું છું.તમે સાંભળી લેજો".
ફોન ખિસ્સા માં મૂકી સાહેબ ઊભા થઇ ચાલવા મંડ્યા.
"પણ સાહેબ".......
"સી યુ ટુમોરો...આઈ એમ સોરી જગદીશ ભાઈ....."હેવ ટુ ગો નાઉ!!!
દરવાજા ની બહાર થી અવાજ આવ્યો...!
સાહેબ ફરી અદ્રશ્ય થઇ ગયાં.થોડી આશા હતી તેની ઉપર પણ પાણી ફરી વળ્યાં.જેમ સમુદ્ર ના મોજાં ઉપર ઉલાળો મારે અને ક્ષણ વાર માં જ પાછાં જમીન ભણી સમાઈ ને શાંત થઇ જાય,તેમ જગદીશ ભાઈ ના હૃદય માં ઉઠેલો ઉમળકો ઘડી વાર માં જ નિરાશા થી તળિયે દટાઈ ગયો.
"ઘરે જઈને શું જવાબ આપીશ?
"હજુ તો મહિનો પૂરો થવા માં બાર દિવસ બાકી છે."
"ત્યાં સુધી કેમ કરી ને નભશે??"
પોતાની જ અથા-વ્યથા માં ગૂંચવાયેલા બિચારા ભલા માણસ ને આજ ઘર પર્યંત પહોંચવા માં બમણો સમય લાગ્યો.
પત્ની અને દીકરી ની પ્રશ્નાર્થક નજરો અને હતાશ ચહેરાં ઘર ભણી જવા માટે જાણે અદ્રશ્ય રૂપે તેમને અવરોધવા લાગ્યાં.
ખાલી હાથ અને ખાલી મગજ સાથે જગદીશ ભાઈ ઘર માં દાખલ થયાં.ચૂપચાપ કપડાં બદલી ને પથારી માં ઝુકાવી દીધું.આંખો મીંચી.પરંતુ ફરી સવાર વાળા કોયડા ને ઉકેલવા માટે તેમની અવિરત વિચાર પ્રક્રિયા એ એજ વિષયવસ્તુ પર સંપૂર્ણ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી દીધું,અને રૂપેશ ને તેમની સમક્ષ લાવી ને ખડો કરી દીધો.
"આખરે એની પાસે એવો તે કેવો ગુરુમંત્ર છે જે મારી પાસે નથી?
હજુ તો કોયડા નો 'ક' સમજાય,એટલી વાર માં પત્ની એ આવીને બૂમ પાડી.....
"તમે આમ જ જમ્યા વિના કાં સુઇ ગયાં?"
"સવારે ય ચા-નાસ્તો એમજ પડી મેલ્યાં"
"તમને આ થયું શું છે?
અમારી કૈંક તો ચિંતા કરો,
"અને હા પેલી ફીસ નું કઇં.......
વાક્ય પૂરું થાય તે પહેલાં પ્રિયતમ નો પિત્તો ગયો.બિચારી રીના બેન પર જગદીશ ભાઈ કાળા-ડિબાંગ વાદળો ની જેમ પોતાની ક્રોધાગ્નિ વરસાવવા લાગ્યાં....
"અરે ,હજુ તો માણસ ઘર માં પગ મેલે,એકાદ નિરાંત નો શ્વાસ લે એ પહેલાં તો તમ તમારાં પોથાં ખોલીને બેસી જાવ છો"
"ખબર છે ખરચ પૂરો નથી પડતો, પણ આમ પતિ ની છાતી પર ચઢી જવાને બદલે ,થોડોક હાથ ખેંચ્યો હોત તો સારું નહોતું??"
"પણ અહીં તો વિવેક વાપરવા ને બદલે બસ લાગ જ જુવો છો કે કેવી રીતે સામેવાળા ને પૂરો કરી નાંખવો!?
રીના બેન આશ્ચર્ય થી પતિ સામે જોઈ રહયાં.આંખો માંથી અશ્રુધારા વહી નીકળી.તેઓ કૈં બોલે એ પહેલાં તો જગદીશ ભાઈ રોષ ભેર ઘર ની બહાર ચાલવા માંડયાં.
"આજે તો બસ મારે રહેવું જ નથી અહીંયા,પાછો પગ જ નથી મેલવો ઘર માં.......
તીવ્ર ગતિ થી ચાલતા અને ગુસ્સા માં લાબોલાબ પતિ ની પાછળ રીના બેન ભાન ભૂલી ને દોડયાં.પગ માં પથ્થર અથડાતાં પડતાં- પડતાં પોતાને સાંભળીને પાછાં દોડયાં.....
"મારી ભૂલ થઇ ગઈ,હવે કૈં નહિ બોલું"
"તમને આવું ના શોભે,પાછા ચાલો,
"ભૂલ થઇ ગઈ મારી,
ટીના ના પપ્પા પાછા આવો...
રડતી અને કરગરતી પત્ની ની જરા પણ પરવા કર્યા વિના,તેને પાછળ મૂકી, જગદીશ ભાઈ આવેશભેર વેગપૂર્વક નીકળી ગયાં.....
"જીવવું મુશ્કેલ કરી દીધું છે મારું,ચાલતા ચાલતા જગદીશ ભાઈ બબડી રહ્યા હતાં.
"બાકી બૈરાં પોતાના પતિઓ ને કેવાં શાન થી રાખે છે!!
"બે દહાડા ઘરે નહિ જાઉં,આપમેળે અક્કલ ઠેકાણે પડશે.
ધૂન માં ને રોષ માં એ પણ ભાન ન રહ્યું કે પોતે રસ્તા ની વચ્ચોવચ ચાલી રહ્યા હતાં.પાછળ થી એક મોટરકાર હોર્ન પર હોર્ન વગાડી રહી હતી...
"પોં....પોં....પોં.....પોં.....પોં....
હોર્ન ની તેમના ભગ્ન મન અને મગજ પર જરાય
અસર ના થઇ.આખરે મોટરવાળો બબડતો-બબડતો બહાર નીકળ્યો અને તેમનો હાથ પકડી પોતાની તરફ ફેરવી સારો એવો ઉપદેશ આપવા માંડ્યો...
"માફ કરજો,પોતાની ધૂન માં હતો,કૈં સંભળાયું નહિ..જગદીશ ભાઈ એ પેલા મોટરવાળા ની સામે જોયું.પાછળ વળી ને જોયું.બે હાથ જોડી માફી માંગવા લાગ્યા.
અને અચાનક તે માણસ જગદીશ ભાઈ નો હાથ છોડી ફટાફટ ગાડી માં બેસી ઝડપભેર હંકારી ગયો....જગદીશ ભાઈ કૈં સમજે એ પહેલાં પેલો માણસ ગાયબ થઇ ગયો.
જગદીશ ભાઈ ની આંખો પહોળી થઇ ગઈ.તેમણે જે જોયું હતું તે અવિશ્વસનીય હતું.
" મોટા સાહેબ કેમ ઉતાવળે ઝડપભેર મોટર માં ગોઠવાઈ ગયાં અને ચાલ્યાં ગયાં?તેમનું વર્તન અજુગતું હતું.જાણે કંઈ છુપાવવા નો પ્રયાસ હતો.તેઓ ડરી કેમ ગયાં હતાં મને જોઈને?
જગદીશ ભાઈ સાહેબ ના અનપેક્ષિત વર્તન વિષે વધુ વિચારે એટલામાં તેમનું આખું શરીર ધ્રુજી ઉઠ્યું.મગજ માં તીવ્ર ગતિ થી કૈંક યાદ આવ્યું.આંખો અચંભા અને આશંકા થી પહોળી થઇ ગઈ.તમ્મર ખાતા શરીર ને નીચે ફસડાઈ પડવાનું મન થયું.પરસેવા થી રેબઝેબ ,ફાટેલી આંખો અને કાંપતા સ્વરે મોઢે થી શબ્દો નિકળ્યાં....
" આ શું જોયું મેં??
" ભાવના ભાભી?
ગાડી માં સાહેબ ની સાથે તો ભાવના ભાભી હતાં.
રૂપેશ નાં પત્ની!?
પરિસ્થિતિ સમજવા માં જગદીશ ભાઈ ને વાર ના લાગી અને રૂપેશ ના ઠાઠ-બાઠ પાછળ ના કારણ ને સમજવા માં પણ.પરંતુ અત્યારે તેના ઠાઠ પ્રત્યે ની ઈર્ષ્યા કે સુગ કરતાં જગદીશ ભાઈ ને પોતાની પત્ની પર કરેલા ક્રોધ નો પશ્ચાતાપ વધારે થઇ રહ્યો હતો.
તેમના થી ડૂસકું ભરાઈ ગયું.મેં મારી રીના ને કેટલી હેરાન કરી?.મારે નથી જોઈતી એવી શાન, જે શાન પત્ની પોતાની આબરૂ વધેરી ને આપે.હું બીજા લોકો ને જોઈને ભટકી ગયો હતો.....તેઓ દોડતા દોડતા અને અશ્રુ વહેતી આંખે ઘરે પહોંચ્યા........
આંગણે જ ઊભેલી અને રડતી પત્ની ને જોઈ.
તેને બાથ માં ભરી લીધી.
અને નાના બાળક ની જેમ રડવા લાગ્યાં.
ડૂસકું ભરતાં પત્ની બોલી,
"મેં તો અમસ્તું જ યાદ અપાવ્યું હતું આપને કે ટીના ની ફીસ બાકી છે,તમે તો........
જગદીશ ભાઈ એ એના મોઢા પર હાથ મૂકી એને ચૂપ કરી,છાતી સરસી ચાંપી અને કહ્યું,
"ભૂલ થઇ ગઈ,
મારી "જીવનસંગીની"!!!
