Retirement: Your Defaced Face…
JIRARA
© JIRARA, March 2021 Published by JIRARA
on matrubharti.com
All rights reserved. No parts of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, for any commercial purposes without the prior permission of the author and/or publisher.
***
Disclaimer: This is the work of fiction as far as all the characters, their names and the names of all the events are concerned and all these are imaginary and hence any resemblance to the persons (and their lives) dead or alive, and any places are coincidental. Even if a few events might look realistic/’real’, these are fictionalised and the associated names are changed in order to maintain their privacy, honour, and security. No intention whatsoever is meant to hurt any feelings of whosoever, irrespective of their personal/cultural beliefs, social or political inclinations, religion-orientations/practicing/philosophy, life styles, and work/business. The ‘I’, ‘my’, ‘me’, and ‘mine’ (if any used) do not necessarily mean the author of this book/story/article, and these and other such pronouns: her, hers, his, he, she, him, you, your, yours, ours, theirs…; are used for effective personification and dramatization, and the readers should not take these on their ‘own persons’.
**
The readers should take these stories/verses/thoughts with/in good spirit. The presented ideas and material are based, where feasible, on readings and (thought-) analyses of scientific/other open literature (which seemed most profound and trustworthy), with as much care as possibly taken. The readers are requested to verify these notions on their own, and use their own discretion. However, these stories/verses/thoughts/ideas (mostly original) are expressed here with an intention of increasing awareness of the readers with a hope that in an overall sense, their (and ours) consciousness would be heightened (in all and multiple directions), so that we all can live our lives on this planet with true happiness, ever-lasting peace and real joy (irrespective of our orientations). The author and the publisher will not be responsible for any negative effects/situations arising as a result of reading these stories/verses and/or following the suggestions if any; and no discussions/dispute of any kind will be entertained at any time and in any way, manner, and/or forum; because the dictum is that if you like(-d) you read, otherwise ignore, what is the point in making a fuss about it?; anyway you are independent to judge the messages in the articles/stories and utilize for your benefits if found useful, since here the idea is in the direction of ‘consciousness raising’. JIRARA.
**
Preamble: This is a partial satire and it is partially true based on common sense observations of pre-/post-retirement phases (#).
*****
Retirement: Your Defaced Face…
The retirement is an opposite of the activity,
It is a secondary phase after the laziness and persistent activity,
In our family and social structures, there is no clarity,
What retiring really means?
*
If you want to travel on half the fair by air,
Or want rebate in income tax, you must be above 60,
In a train you can get benefit as a senior citizen,
Only in the second class.
*
The basic question is of not the age, but of the retirement,
And this thought is not in the Indian culture.
*
Many bigwigs: judges, general managers, police officers,
Or executives die just after the retirement, why?
They have listened for their entire career ‘yes sir’,
And now they cannot live being an ordinary citizen!
They have taken the services by pressing the bells,
On their tables for the life time,
Hence, they cannot stand in the queues in the post office,
To buy the tickets or for sending money orders.
*
A big man (woman) does not know how to become small.
*
If you can come out of your cabin of 300-350 square-feet,
And can walk on the footpath and buy peanuts in one rupee,
And keep eating while walking then,
You do not have to be afraid of anybody in this world,
But, this is nearly impossible.
*
Leaving behind the chauffeur-driven car,
If you are not ashamed of entering the bus,
By getting squeezed on its footboard,
Then you have won the world.
*
Retirement is such a syndrome.
*
In case if you can become smaller from the bigger,
But, you keep becoming a loner,
The paths that you had witnessed,
From the windows of the glasses of the office-owned-cars,
Now, they look unfamiliar from the near,
While you walk on the same roads,
Provided even you can walk properly,
Without losing any balance.
*
Earlier, the people used to get scared to come near to you,
Now, they laugh from far, you have become lone by your choice,
The world has also made you the same,
After the retirement: the first experience is of the loneliness,
Can there be an ‘age’ of the retirement? it is not certain,
But, if you are 56, then you are not going to be 54,
If you are 63, then 61 has already gone behind you,
It is time not to wander in the 61,
But, it is time to worry (plan) about 65,
In the womb of the retirement the ‘tiring’ is pulsating.
*
Now, you cannot say: I alone won’t eat, I alone won’t sleep,
You alone have to set your own bed,
You yourself have to wash the cup of tea, and ‘tapeli’ (the vessel).
The body is weakening, the dependence on the others is increasing,
The sense of ‘time’ is declining,
Except for your professional identity, status, and fame,
What else did you have?
The commanding-cane is not in your hands,
From the same cane the ‘Lagam’ (controlling loop) has been made,
And is put between your broken teeth, if still you have some,
Now, your prestige is not important, but your ‘usage’ is,
It is said that for the retiree, the house is also of not her/his choice,
And also sometimes the meals, better to adjust what you get.
*
One friend had said, after reminding a shloka (stanzas) in Sanskrit,
The old man should stay in his own house as a guest,
Then only he will be respected, and accepted,
Then the man would come to his simplicity, and naturalness,
This applies to the retired woman officer also.
*
The retiree has to seriously first think, how many years are left?
If 10 are left, he has to make them 15,
And what to do with the left-over life?
Watch TV, spend times with grandchildren?
And watch the world, that was desired to watch,
But, could not be seen because the time,
And the circumstances did not permit?
*
The cigarettes and the pegs of the whisky have to be reduced,
Else the nature will whip you, and the habit will drop of automatically.
*
Every successful retiree has to think how much,
Money should be left for the children?
To save, preserve and grow the money,
Depends on the answers you get, and the individuals.
*
The jumping youth and lot of money,
Are a burst-prone destroying formula,
It is the best way of getting expletives,
From the children after the death.
*
In most cases there are no divorces,
After the retirement in India,
But, one of the two might have already died,
It is said the big wall and the supporting small wall,
Do not fall at the same time together,
And are supporting each other,
If one falls then the other has to stand alone,
It is the same in the married life, the couple does not die together,
If one dies, the other has to live,
And after the retirement the husband without the wife,
Fully experiences and understands the haplessness,
Of the life, and the retirement becomes “Vaidhhanya”.
*
The retirement is the name of restructuring the life,
You do not get what you want, and because of that,
There is no point in struggling with anxiety,
Even if your treasury is full, only service is just essential,
Both the hands would be depleting,
But that is not that unbearable status.
*
Mr. Gafur, the police officer of Mumbai,
Recently in one interview said:
In foreign countries the oldies are,
Strong and healthy, their bodies are well-maintained,
But, why our old people become so bone-less?
Gafur’s logic:
The oldies there keep doing their work themselves,
Hence, their bodies are fit,
Whereas here, due to the family traditions,
The sons, daughters-in-laws, daughters, and grandchildren,
Don’t allow the old Dadaaji (the grandfather) to do any work,
Hence, he lives like a ‘couch potato’ (a potato sitting on the sofa),
And he does not have to carry out any physical task,
And his health gets further deteriorated.
*
To wear the latest fashions, to travel alone, or to enjoy free life,
Is not in the life of this Dadaaji now.
In the Western world due to the concept of nuclear families,
The oldies have to maintain their bodies and own welfare,
And in the retirement the good health is utmost necessary.
*
The retirement and the old-age are indivisible, are inseparable,
Whether you accept the retirement or not,
It does take the charge of you, your body,
Your relations, and your families,
You had worked for 8,10,14 hours with them,
And yet, their names you have to remember and recall now,
And this is the first phase of the old-age.
*
Now, the doorbells sounds are less, the phone calls are reduced,
And now who see and meet you first,
They only ask for your welfare, and health.
*
Now you have to decide what is the direction of your retirement?
The spirituality or materialistic?
The both are the dark and bland truths, sans any glamour,
Since, your face is the same: Retirement: Your Defaced Face…
(BY JIRARA based on (#)).
****
(#)
Note: ચંદ્રકાંત બક્ષીનો આ આર્ટીકલ અવશ્ય વાંચજો...
કદાચ નિવૃતીને આ રીતે બક્ષીજ મુલવી શકે!
*નિવૃત્તિ: તમારો બદસૂરત ચહેરો?*(સદાબહાર લેખક - ચંદ્રકાંત બક્ષી)*
*
*પ્રવૃત્તિ વિરોધી શબ્દ છે! આળસ અને નિવૃત્તિ એ પ્રવૃત્તિ પછીની દ્વિતીય સ્થિતિ છે!
આપણા પારિવારિક, સામાજિક પરિવેશમાં નિવૃત્તિ વિશે હજી સ્પષ્ટતા આવી નથી!*
*સરકારમાં ૫૮ વર્ષ અને ખાનગીમાં ૬૦ વર્ષે નિવૃત્તિ અથવા રિટાયરમેન્ટ આવે છે!*
*
*પણ જો હવાઈ જહાજમાં અડધી ટિકિટમાં સફર કરવી હોય,
કે ઈન્કમ ટૅક્સમાં રિયાયત લેવી હોય, તો ૬0વર્ષ પૂરાં થવા જોઈએ!*
*તમને ‘સિનિયર સિટિઝન’ અથવા વયસ્ક નાગરિકની ઉપાધિ મળે છે.
ટ્રેનમાં સિનિયર સિટિઝનને માત્ર દ્વિતીય વર્ગમાં જ રિયાયત મળે છે!*
*
*પણ બુનિયાદી પ્રશ્ર્ન ઉંમરનો નથી, નિવૃત્તિનો છે. એ ભારતીય વિચારધારા નથી!*
*મોટો જજ, કે મોટો જનરલ મેનેજર, કે મોટો પુલિસ અફસર, કે મોટો એક્ઝિક્યુટિવ નિવૃત્ત થાય છે,
અને ઘણી વાર શા માટે તરત ગુજરી જાય છે?*
*‘યેસ સર’ જીવનભર સાંભળ્યું છે, પછી સામાન્ય નાગરિક થઈ શકાતું નથી*
*જીવનભર ટેબલ પરની બેલ દબાવીને સેવાઓ લીધી છે,
પછી પોસ્ટ ઓફિસમાં ટિકિટ કે મની ઓર્ડરની કતારમાં ઊભા રહેવાતું નથી!*
*
*મોટા માણસને નાના થતાં આવડતું નથી!*
*
*૩૦૦-૩૫૦ ચોરસ ફિટની કૅબિનમાંથી બહાર નીકળીને,
જો ફૂટપાથ ઉપર આવીને એક રૂપિયાની મગફળી ખરીદીને ફાકતાં ફાકતાં ચાલી શકો,
તો તમારે આ દુનિયામાં કોઈથી ડરવાનું નથી, પણ એ લગભગ અશક્ય છે!*
*શૉફરે ચલાવેલી મોટરકાર મૂકીને, બસમાં ફૂટબોર્ડ પર દબાઈને અંદર ઘૂસી જવાની શરમ ન હોય,
તો તમે દુનિયા જીતી લીધી છે!*
*
*નિવૃત્તિ પણ આવું જ સિન્ડોમ છે!*
*
*તમે મોટામાંથી નાના બની જાઓ છો, પછી એકલા બનતા જાઓ છો!*
*એ રસ્તાઓ જે કારના ચડાવેલા કાચમાંથી જોયા હતા, એ હવે પાસેથી વધારે અપરિચિત લાગે છે!*
*પહેલાં લોકો પાસે આવતાં ડરતા હતા, હવે લોકો દૂર જઈને હસી રહ્યા છે.
તમે સ્વેચ્છાએ એકલા પડી ગયા નથી, દુનિયાએ તમને એકલા કરી મૂક્યા છે.
નિવૃત્તિ પૂર્ણત: એકલતાનો પ્રથમ અહસાસ છે!*
*કઈ ઉંમર હોય છે, નિવૃત્તિની? નક્કી નથી!*
*
*પણ જો તમે ૫૬ના છો, તો હવે ૫૪ના થવાના નથી! તમે ૬૩ના છો,
તો હવે ૬૧મું વર્ષ બહુ પાછળ ચાલ્યું ગયું છે! હવે ૬૧નો નહીં, ૬૧ની ગતકાલીન કસકનો નહીં,
૬૫ની અનાગતકાલીન ચિંતાનો વિચાર કરો!*
*
*રિટાયરના ગર્ભમાં ટાયર (થાકવું) ધબકી રહ્યું છે!*
*હું એકલો નહીં જમી શકું, હું એકલો નહીં સૂઈ શકું. તમારે જ તમારી પથારી કરવાની છે,
તમારે જ તમારો ચાનો કપ અને ચાની તપેલી ધોઈ નાખવાની છે!*
*શરીર કમજોર પડતું જાય છે, બીજા પર અવલંબન વધતું જાય છે, સમયભાન ઘટી જાય છે!*
*
*તમારી પ્રોફેશનલ આઈડેન્ટિટી સિવાય, પ્રતિષ્ઠા કે શાખ સિવાય તમારી પાસે શું હતું?*
*હવે ચાબુક તમારા હાથમાં નથી. હવે તમે જે ચાબુક વાપરતા હતા,
એમાંથી જ લગામ બનાવીને તમને જ દાંતમાં પહેરાવી દીધી છે (જો દાંત રહી ગયા હોય તો!)*
*હવે તમારી પ્રતિષ્ઠા મહત્ત્વની નથી, તમારી ઉપયોગિતા મહત્ત્વની છે!*
*
*કહેવાય છે કે નિવૃત્ત માણસ માટે ઘર પણ મનપસંદ રહેતું નથી!*
*એક મિત્રે કહ્યું હતું, એક સંસ્કૃત શ્ર્લોક ઉદ્ધૃત કરીને, કે વૃદ્ધ માણસે ઘરમાં અતિથિની જેમ રહેવું...!
તો આદર રહે છે, સ્વીકાર થાય છે. માણસ સહજ થઈ જાય છે!*
*
*નિવૃત્ત માણસે ગંભીરતાથી પ્રથમ વિચાર કરવો પડે છે, હવે કેટલાં વર્ષોની જિંદગી બાકી રહી?
૧૦ વર્ષ બાકી રહ્યાં? તો એને ૧૫ વર્ષ કરવાં પડશે!*
*બીજી વાત, બાકીની વધેલી જિંદગી (લેફટ્ઓવર લાઈફ)નું શું કરવું છે? ટી.વી. જોવું છે,
પૌત્ર-પૌત્રીઓ સાથે રમવું છે. જે દુનિયા જોવાની ઈચ્છા હતી, પણ જોેઈ શકાઈ નથી,
કારણ કે સમય કે સગવડ ન હતાં, એ દુનિયા જોવી છે!*
*
*સિગરેટ, શરાબ, શોખ બધું જ ધીરે ધીરે છોડવું પડશે, નહીં તો પ્રકૃતિ એવો ફટકો મારશે કે આપોઆપ છૂટી જશે!*
*સંતાનો માટે કેટલા રૂપિયા મૂકી જવા છે, એ દરેક સફળ નિવૃત્તિકારે વિચારવું જ પડે છે.
પૈસા સંભાળવા, સાચવવા, સંવૃદ્ધિ કરવી એ એક એક ઉપર ઉત્તર નિર્ભર કરે છે!*
*ઊછળતી જવાની ને અઢળક પૈસા, એ એક વિનાશક સ્ફોટક ફૉર્મ્યુલા છે!
તમારા મૃત્યુ પછી સંતાનોની ગાળો ખાતા રહેવાનો શ્રેષ્ઠ માર્ગ છે!*
*
*નિવૃત્તિ પછી હિન્દુસ્તાનમાં ડિવૉર્સ થતા નથી, પણ બન્નેમાંથી એકનો દેહાંત થઈ શકે છે!
ગુજરાતી કહેવત છે કે ભીંત અને કરો સાથે ન પડે! મોટી દીવાલ ભીંત છે, નાની દીવાલ કરો છે,
અને બન્ને એકબીજાને સહારે ઊભા છે. બન્ને સાથે પડવાના નથી, એક પડશે અને બીજાએ એકલા જ ઊભા રહેવાનું છે.
લગ્નજીવન પણ આજ છે. પતિ-પત્ની સાથે મરતાં નથી, એક મરી જાય છે, બીજાએ જીવતા રહેવાનું છે અને નિવૃત્તિ પછીનો,
પત્ની વિનાનો પુરુષ જીવનની અસહ્યતાને બરાબર અનુભવીને સમજે છે. નિવૃત્તિ પુરુષનું ‘વૈધન્ય’ બની જાય છે!*
*
*નિવૃત્તિ જીવનને રિ-સ્ટ્રક્ચર કરવાનું નામ છે. હવે ઈચ્છા પ્રમાણે પ્રાપ્તિ નથી, અને એ નથી માટે ઉત્તેજિત થઈને ઘર્ષણ કરવાનું નથી!
ધન હોવા છતાં સેવા મળે જ એ આવશ્યક નથી. બન્ને મુઠ્ઠીઓ ખુલ્લી થતી જાય છે, પણ આ અસહાય અવસ્થા નથી!*
*
*મુંબઈના પોલીસ અધ્યક્ષ ગફુરે હમણાં એક ઈન્ટરવ્યુમાં સૂચક વાત કરી હતી:
વિદેશોમાં વૃદ્ધો સશક્ત સમર્થ રહી શકે છે, સ્વસ્થ હોય છે, શરીર સરસ રાખી શકે છે, પણ આપણા વૃદ્ધો શા માટે લથડી જાય છે?*
*ગફુરનો તર્ક એવો હતો કે વિદેશી વૃદ્ધો પોતે જ પોતાનું કામ કરતાં રહે છે, એટલે એમના શરીરો ચુસ્ત રહે છે!
જ્યારે આપણે ત્યાં સંયુક્ત પરિવારોને કારણે અને કૌટુંબિક પરંપરા પ્રમાણે પુત્ર, પુત્રવધૂ, પુત્રી, પૌત્રી,
પૌત્ર દાદાજીને કોઈ કામ કરવા દેતા નથી, એટલે દાદાજી એક ‘કાઉચ પોટેટો’ (સોફા પર બેઠેલું બટાટું) બની જાય છે!
બધા જ દાદાજીનું કામ કરવા તત્પર હોય છે અને દાદાજીએ કોઈ જ શારીરિક કામ કરવાનું હોતું નથી,
માટે એમની તબિયત રુગ્ણ થતી જાય છે!*
*
*લેટેસ્ટ કપડાં પહેરવાં, કે એકલા બહારગામ પ્રવાસ કરવો, કે જિંદગીની મજાઓ કરવી,
એ આપણા દેશી દાદાજીના કિસ્મતમાં નથી!*
*
*પશ્ર્ચિમમાં એકલતા અથવા ન્યુક્લિઅર ફૅમિલી (માત્ર પિતા-માતા-સંતાનોનો પરિવાર) ને લીધે વૃદ્ધોને શરીર સાચવવું જ પડે છે!
નિવૃત્તિમાં સરસ સ્વાસ્થ્ય અત્યંત મહત્ત્વનો આધાર છે!*
*નિવૃત્તિ અને વૃદ્ધત્વ અવિભાજ્ય છે! તમે નિવૃત્તિ સ્વીકારો કે ન સ્વીકારો, નિવૃત્તિ તમારો, તમારા શરીરનો,
તમારા સંંબંધોનો, તમારા પરિવેશનો કબજો લઈ લે છે! દિવસમાં ૮, ૧૦, ૧૪ કલાક જે લોકો સાથે કામ કર્યું છે,
એ લોકોના નામો પણ યાદ કરવા પડે, એ દિવસો આવી ચૂક્યા છે, અને એ વૃદ્ધત્વનું પ્રથમ ચરણ છે!*
*હવે ડોરબેલ ઓછી વાગે છે, હવે ટેલિફોન ઓછા આવે છે, હવે જે મળે છે એ પ્રથમ તમારી તબિયત પૂછે છે!*
*
*હવે તમારે નક્કી કરવાનું છે કે તમારી નિવૃત્તિની દિશા કઈ છે:
સ્પિરિચ્યુઅલની (અધ્યાત્મિક),
કે મટિરિયાલિસ્ટિક ની (ભૌતિકતા)? અને બંન્ને સાચી છે,
કારણ કે ચહેરો તમારો છે!*
*(ઓછામાં ઓછે પાંચ વખત આ લેખ વાંચવો જરૂરી છે ! )*
(BY Chandrakant Bakshi)
*****
