રાઈટ એંગલ
પ્રકરણ–૨૯
‘ડેડ, હું માત્ર નાણાવટી પરિવારની પુત્રવધુ નથી. એક સ્ત્રી પણ છું. અને મારામાં રહેલી સ્ત્રી મને કોર્ટમાં લડવાનું કહે છે.‘
માથામાં ગોફણથી પથ્થરનો ઘા વિંઝાય અને માણસ થોડો સમય પથ્થરના મારથી હેબત ખાઇ જાય તેવી જ હાલત અતુલભાઇની હતી. આજસુધી આવી સ્પષ્ટ રીતે મોંઢામોંઢ એમને સંભળાવવાની કોઇએ હિંમત કરી ન હતી. આજે એમની જ પુત્રવધુએ આવી હિંમત દેખાડી. પણ આખરે હતાં વેપારી એટલે ગુસ્સો કરીને પુત્રવધુ સાથે સંબંધ બગાડવાના બદલે એમણે ફોન મુકી દેવાનું મુનાસિબ માન્યું.
સામેથી ફોન કટ થઇ ગયો એટલે ક્ષણવાર કશિશ ફોન સામે જોતી રહી. પછી એના ચહેરા પર સ્માઇલ આવ્યું. જો ડેડ ફોન મૂકી દેતા હોય તો એનો મતલબ છે કે હવે એની કોઇપણ બાબતમાં તેઓ વચ્ચે નહીં પડે. આમ તો એથી કશિશને પોતે જે નિર્ણય કર્યો છે તેમાં કશો ફેર પડતો ન હતો. પણ તો ય એને આ ગમ્યું. એણે પોતાના નાનકડાં ઘર પર નજર ફેરવી લીધી અને એના ચહેરા પર ફરી સ્માઇલ આવ્યું. કદાચ વર્ષો પછી એ પોતાનો રસ્તો બનાવી રહી હતી તે ખુશી એના ચહેરા પર ચમકી. એણે ધ્યેયને ફોન કર્યો,
‘વકીલ સાહેબ ઘર ગોઠવાઇ ગયું છે, આજે ડિનર માટે પધારો...!‘
‘ના...ભાઇ આજે બિઝિ છું.‘ ધ્યેયએ જવાબ આપ્યો એટલે કશિશ બોલી,
‘ઓ.કે. બહેન ફરી ક્યારેક રાખજો!‘ કશિશનો રિપ્યાલ સાંભળીને ધ્યેય હસી પડ્યો, એને હતું કે કશિશ કદાચ હજુ મૂડલેસ હશે. પણ એની મજાક સાંભળીને ધ્યેયને ખ્યાલ આવી ગયો કે હવે એ નોર્મલ થઇ ગઇ છે. પરિસ્થિતિ માણસના હાથમાં નથી હોતી પણ પોતાને ખુશ રાખવા કે ન રાખવા તે માણસના હાથમાં જરુર હોય છે. એને કશિશનો સ્પિરિટ ગમ્યો.
‘ખાલી જમવા બોલાવવા માટે ફોન નથી કર્યો...ઘર તો જાણે ગોઠવાઇ ગયું પણ હવે જોબ શોધવાની છે તેનું શું?‘
‘હમમ...‘ ધ્યેયએ આવો જવાબ આપીને વિચારવાનો સમય લઇ લીધો. કશિશે ઘર છોડ્યું પછી જે વિચાર એના મનમાં રમતો હતો તે હવે અત્યારે એ વાત કર્યા વિના ચાલે તેમ જ નથી, કહી દેવું જોઇએ,
‘કિશુ....તું જોબ શોધવાના બદલે કોફી હાઉસ ચલાવી ન શકે?‘
‘નોઓ....વે....હું હવે કદી એ કોફી હાઉસમાં પગ પણ ન મૂકું.‘
‘પણ શું કામ? તે કેટલી મહેનત એની પાછળ કરી છે તે ભૂલી ગઇ?‘
‘ના...હું એ ભૂલી નથી. પણ એમાં કૌશલે પૈસાનું રોકાણ કર્યું છે. હવે એ મારી સાથે રહેવા પણ ઈચ્છતો ન હોય તો હું ત્યાં ક્યાં હક્કથી જાઉં?‘
કશિશનું આ સેલ્ફરિસ્પેક્ટ ધ્યેયને ગમ્યું. પણ એને કારણે એની કેટલી મુશ્કેલી વધી જશે તે એને સમજાવવું જોઇએ,
‘લુક કિશુ...તારી પાસે કોઇ જ જોબ એક્સપિયિરન્સ નથી, તને કેવી રીતે જોબ મળશે? અને સૌથી મોટી વાત મિસિસ કૌશલ નાણાવટી તરીકેની તારી ઓળખ તને જોબ શોધવામાં નડશે.‘
‘હેય, તું ભૂલી ગયો? મેં ટીચર તરીકે બે વર્ષ જોબ કરી હતી. અને રહી વાત મારા અનુભવની તો એ તો માણસ કામ કરે તો અનુભવ મળે ને?‘ કશિશની દલીલ માત્ર જુસ્સો ટકાવી રાખવા પૂરતી જ નહીં ખૂબ વાજબી પણ છે એટલે ધ્યેયએ સ્વીકારી લીધી.
‘હમમ...તો પછી મિસિસિ નાણાવટી તરીકેની ઓળખનું શું કરશે?‘
‘એ ઓળખને મિટાવીને મારે મારી નવી ઓળખ ઊભી કરવી છે અને એટલે જ જોબ કરવી છે.... મારું કામ મારી ઓળખ ઊભી કરશે. તેથી મારે એવી જોબ શોધવી જોઇએ જે સમાજને ભૂલાવી દે કે હું માત્ર મિસિસ કૌશલ નાણાવટી જ નથી હું કશિશ પણ છું.‘ કશિશના અવાજમાં માત્ર જોશ જ નહીં ભારોભાર કંઈક કરી છુટવાની તમન્ના છલકતી હતી.
‘રાઇટ! પણ એ માટે કેવી જોબ તું મેળવી શકે?‘ બન્ને જણ થોડીવાત વિચારતા રહ્યાં. બે–ચાર આઇડિયા એકબીજાને કહ્યાં પણ કશું જામતું ન હતું.. અચાનક કશિશને સ્ટ્રાઇક થઇ, એણે ચપટી વગાડી,
‘ધી...હું ફરી કોફી હાઉસ જ ખોલું તો કેવું?‘
‘વ્હોટ?‘
‘યસ...કોફી હાઉસ... હું નાણાવટી જેવી તામઝામ ન કરી શકું.. પણ નાનકડું કોફી હાઉસ ચોક્ક્સ ખોલી શકું....જે મારી ઓળખ ઊભી કરશે અને પૈસા પણ કમાવી આપશે. વળી એ મારું ડ્રીમ પણ છે. અને મને લાગે છે કે સમાજ જ્યારે જાણશે કે તે મારું સપનું સાકાર કરવા આવડા મોટા કોફી હાઉસને લાત મારીને મારું ખુદનું કોફી હાઉસ બનાવ્યું એ જ મારી ઇમેજ બનાવી આપશે કે હું માત્ર મિસિસ કૌશલ નાણાવટી નથી.‘
‘ધેટસ રાઇટ...મારું સજેશન છે કે તારે કોલેજ એરિયામા કાફે ખોલવી જોઇએ. જેથી એ ચાલી શકે.‘ ધ્યેયએ એને ઉત્સાહ વધારવા પોતાનું સજશેન આપ્યું.
‘ગુડ સજેશન! આમ દેખાય છે ડોબો પણ સ્માર્ટ છે હો!‘
‘જા...જા...દસ છોકરીઓ આગળપાછળ ફરે એટેલો સ્માર્ટ દેખાઉં છું. તને જ મારી કિંમત નથી. સમજી!‘ ધ્યેયનો જવાબ સાંભળીને કશિશ ખડખડાટ હસી પડી.
‘કાલે ઓફિસ આવી જા...આપણે કોફી હાઉસ વિશે વિચારી લઈએ.‘
‘ઓ.કે..ગુડ નાઇટ..‘ કહીને કશિશે ફોન મૂકી દીધો.
એક–બે દિવસમાં ધ્યેય અને કશિશે કોફી હાઉસ ખોલવા માટેની રુપરેખા તૈયાર કરી દીધી. આ વખતે નાણાવટી જેવા પૈસા ન હતા. એટલે વધુ કશું કરી શકાય તેવો સ્કોપ ન હતો. કશિશ એ બધાં ખરચાને પહોંચી વળે તે માટે ધ્યેયએ પોતે એની સાથે પાર્ટનરશીપ કરવાની પ્રપોઝલ આપી. બીજે કશેથી લોન લઇને વ્યાજમાં પૈસા નાંખવા તે કરતાં પોતાને પાર્ટનર બનાવવો વધુ વાજબી છે. વળી કોફી હાઉસ ચલાવવામાં થોડી ઘણી એની મદદ મળી રહે. તે વાત એણે કશિશને ગળે ઊતારવાની કોશિશ કરી પણ એણે ઓફર સ્વીકારી નહીં.
‘હવે જે કાંઇપણ કરીશ તે જાતે જ કરીશ. મારે મારા જ પગ પર ઊભા થવું છે અને કોઇનો પણ આધાર નથી લેવો.‘ કશિશના આ અફર નિર્ણય પછી ધ્યેયએ એને સમજાવવાનું માંડી વાળ્યું.
કશિશે શહેરના કોલેજ એરિયા નજીકના શોંપિંગમોલમાં નાનકડી જગ્યા ભાડે લઇને પછી ત્યાં કોફી હાઉસ ચાલુ કરવાની કામગીરી કરી દીધી. બન્નેની ગણતરી એવી હતી કે કોલેજ નજીક કોફી હાઉસ ખોલીને એકદમ રિઝનેબલ પ્રાઇઝ રાખવાથી કોલેજ સ્ટુડન્ટને આકર્ષી શકાય. કારણ કે કોલેજ સ્ટુડન્ટ પાસે બહુ લિમિટેડ પોકેટ મની હોય છે. તેથી વધુ સ્ટુડન્ટ ત્યાં આવે તો એનું કોફી હાઉસ ચાલે તે માટે એણે કોફીના ભાવ બહુ ઓછા રાખ્યા. પચીસ રુપિયાથી લઇને બસો પચાસ રુપિયા સુધીમાં કોફી મળી શકે તેવું મેન્યુ તૈયાર કર્યું. સાથે બ્રેડ ટોસ્ટ, સેન્ડવિચીસ, સમોસા,કચોરી જવા હળવા નાસ્તા પણ રાખ્યા. જેથી સ્ટુડન્ટને હળવા નાસ્તાના ઓપ્શનસ પણ મળી રહે. એક હેલ્પર એણે રાખી લીધી જેથી એને મદદ મળે. કશિશે કોફી હાઉસનું નામ આપ્યું ‘મેરાકી‘. ધ્યેયએ આ નામ સાંભળ્યું ન હતું.
‘આ ગ્રીક વર્ડ છે...મેરાકી એટલે તમે જે કામ કરો છો તેમાં પૂરી દિલથી કે રસથી કરો તે...‘
‘ગુડ....તું જે રીતે કામ કરે છે તેમાં આવું જ નામ યોગ્ય કહેવાય!‘‘ ધ્યેયએ એનો પ્રોત્સાહન વધારવા કહ્યું. દસ બાર દિવસમાં એણે સિમ્પલ–સોબર ઇન્ટિરિયર સાથે કોફી હાઉસ ઊભું કરી દીધું. કોફી હાઉસનો પ્રચાર કરવા એણે શહેરના બે–ચાર પેપરમાં ઓપનિગ ડેની એડ આપી. તેમજ કોલેજમાં નોટિસ બોર્ડ પર કોલેજ ઓથોરિટિની પરવાનગી લઇને પેમ્ફેલટસ મુકયા તેમજ કોલેજ સ્ટુડન્ટમાં વહેંચ્યા. કશિશે પોતાના સાસુ–સસરા તથા પોતાના પિયરમાં અને કૌશલને પણ કાર્ડસ મોકલ્યાં હતા. પણ કોફી હાઉસના ઉદ્ધાટનમાં બન્ને જગ્યાએથી કોઇપણ આવ્યું ન હતું. કૌશલ આવશે તેવી આશા પણ રાખી ન હતી. કશિશને ઉમીદ હતી કે પપ્પા આવશે પણ કદાચ ઉદયે એમને નહીં આવવા દીધાં હોય તેમ માની એણે એ વિશે વધુ વિચારવાનું ટાળ્યું. ગણતરીના મહેમાનો સાથે એણે કોફી હાઉસની રિબન પોતાના હાથે જ કાપીને લોન્ચ કરી દીધું. થોડા કોલેજ સ્ટુડન્ટ તેમજ આંમત્રિત મહેમાનો આવ્યા હતાં. રાતે ઘરે જઇને એણે હિસાબ કર્યો તો ટોટલ પાંચ હજાર રુપિયાની કમાણી થઇ હતી. એણે નિરાંતનો શ્વાસ લીધો. એક મહિનાનું કોફી હાઉસનું ભાડું નીકળી ગયું. પણ કસોટી આવતીકાલથી શરુ થવાની છે, કોફી હાઉસ ચાલશે કે નહીં?
******
કૌશલે હાથમાંના ઈન્વિટેશન કાર્ડને જોઇ રહ્યો,
‘મેરાકી‘….
કશિશ જબરું નામ શોધી લાવી છે. એણે કાર્ડને થોડીવાર હાથમાં રમાડ્યું. પછી ટેબલ પર મૂકીને જોયા કર્યું. ચાલો એને ગમતું કામ કરી રહી છે, તો સારું જ છે ને! જો એ બહાને પણ એ રાજી રહેતી હોય તો! કૌશલે એક નિ:શ્વાસ નાંખ્યો. કશિશને રાજી રાખવા તો પોતે કેટલાં પ્રયત્ન કર્યા હતા. પણ આજે લાગે છે એ બધાં વ્યર્થ હતા. આજકાલ કરતાં આજે ઘર છોડે કશિશને વીસ દિવસ થયા પણ એકપણ વાર એણે ફોન ન કર્યો કે ન મેસેજ. બસ આજે આ કાર્ડ મોકલાવી દીધું. ચાલો એટલાં માટે તો યાદ કર્યો. બાકી એને ક્યાં મારી પડી જ છે? પડી હોત તો આમ ઘર છોડીને જતી રહી હોત?
‘સર, ચા બનાવું?‘
નોકર પૂછતો હતો.
‘ના, કોફી બનાવ..‘ નોકર રાજી થતો ગયો. ચાલો આજે સાહેબે કંઇક તો બોલ્યા. બાકી આ પંદર–વીસ દિવસથી ઘરમાં સાહેબ સુવા માટે જ આવે છે. સવારે વહેલાં નીકળી જાય છે તો રાતે અગિયાર–બાર વાગે આવે, આવીને પોતાના રુમમાં જતા રહે છે. કાલસુધી જે ઘર ચહેકતું–મહેકતું હતું તે એકદમ સૂમસામ લાગે છે. જાણે કોઇ ભૂતિયું ઘર! ઘરની ગૃહિણી હોય તો ઘર ઘર જેવું લાગે છે બાકી સાવ ઉજ્જડ વન વગડાં જેવું.
કૌશલ ઊભો થઇને કશિશના બેડરુમમાં આવ્યો. કશિશના રુમમાં એક આખી વોલ પર એના અને કશિશના અનેક ફોટા હતા. એક ફોટામાં કશિશને ઉંચકીને એ ઊભો હતો. બેક ગ્રાઉન્ડમાં દરિયા કિનારે સનસેટ થતો હતો. બહુ અદ્રભુત ફોટોગ્રાફ હતો. એ બન્નેના પ્રિ વેડિંગ શૂટનો ફોટો હતો. કૌશલ ક્યાંય સુધી એ ફોટો જોઇ રહ્યોં. કશિશ બહુ જ ખૂબસૂરત લાગી રહી હતી. એણે ફોટોગ્રાફની નજીક જઇને કશિશના ચહેરા પર વહાલભર્યો હાથ ફેરવ્યો.
‘માણસ કંઈ રીતે વર્ષોના સંબંધ ક્ષણમાં તોડી નાંખતો હશે? જે સંબંધ બાંધવા, એને બાંધ્યા પછી જાળવવા માટે જે ખાતર–પાણી રેડ્યા હોય તેવા રિલેશન્સને માણસ પળવારમાં છિન્નભિન્ન કરી નાંખે તે સંબંધ ખરેખર દિલનો સંબંધ હોય ખરો?‘
એ આખો દિવસ કૌશલે કશિશના બેડરુમમાં ગાળ્યો. સાત વર્ષના સુખી લગ્નજીવનની સાબિતી રુપે અનેક ફોટો
આલ્બમ્સ હતા. કૌશલે તે બધાં જોયા કર્યાં. એને બહુ મન થઇ આવ્યું કે કશિશને ફોન કરે. અનેકવાર પ્રયત્ન કર્યા પણ કોલિંગ કરતાં આંગળી અટકી જતી હતી. પછી મેસેજ કરવાનું વિચાર્યું. પણ એનો મેલ ઇગો નડ્યો. કશિશને મારી પડી ન હોય તો મારે શું કામ એની પરવા કરવી જોઇએ?
એક બાજુ કશિશની યાદમાં દિલમાં પ્રેમની તીવ્ર તડપ હતી અને બીજી બાજુ પુરુષ હોવાનો અહ્મ હતો. આજે પ્રેમ અને અહ્મ વચ્ચે કશોકશની લડાઇ ચાલતી હતી. મોડી રાત સુધી કૌશલના દિમાગમાં ઘમાસણ ચાલ્યું. કૌશલે ત્રાસીને પોતાનું માથું પકડી લીધું. જો આમ જ કશ્મકશ ચાલી તો પોતે પાગલ થઇ જશે. એટલે અંતે કાલે કશિશને મેસેજ કે ફોન કરીશ તેવા નિર્ણય પર આવ્યો. પછી એને માનસિક રાહત થઇ અને ઊંધ આવી.
(ક્રમશ:)
કામિની સંઘવી
