પ્રેમ શબ્દ જેટલો ગેરસમજ થાય તેટલો ગેરસમજ થાય છે, માનવ ભાષામાં કદાચ આ બીજો કોઈ શબ્દ નથી! આ સંસારની બધી હલફલ, હિંસા, વિખવાદ, સંઘર્ષ અને સંઘર્ષ, જે પ્રેમના સંબંધમાં ગેરસમજ છે. પ્રેમની બાબતમાં થોડીક યોગ્ય રીતે સમજવું જરૂરી છે. જેમ આપણે જીવન જીવીએ છીએ, દરેક વ્યક્તિએ સમજવું જ જોઇએ કે કદાચ જીવનના કેન્દ્રમાં પ્રેમની ઇચ્છા અને પ્રેમની તરસ અને પ્રેમની પ્રાર્થના છે. જો તમારે જીવનનું કેન્દ્ર શોધવું હોય, તો પછી પ્રેમ સિવાય બીજું કોઈ કેન્દ્ર શોધી શકાય નહીં.
બધા જીવનના કેન્દ્રમાં સમાન તરસ, સમાન પ્રાર્થના, તે જ ઝંખના - ઝંખના પ્રેમ છે.
અને જો તે જ ઝંખના નિષ્ફળ જાય, તો જીવન નિરર્થક દેખાવાનું શરૂ કરે છે - અર્થહીન, અર્થહીન, ઉપવાસ નિષ્ફળ જણાય છે, જો ત્યાં કોઈ ચિંતા હોય, તો તેમાં કોઈ આશ્ચર્ય નથી. જીવનની કેન્દ્રિય તરસ સફળ નથી! આપણે આપી શકતા નથી, પ્રેમ આપી શકતા નથી. અને જ્યારે પ્રેમ અસફળ થાય છે, જ્યારે પ્રેમનું બીજ અંકુરિત થઈ શકતું નથી, ત્યારે આખું જીવન નકામું, અર્થહીન બનવાનું શરૂ કરે છે.
જીવન પ્રેમની નિષ્ફળતાનું પરિણામ છે.
જ્યારે પ્રેમ સફળ થાય છે, જીવન સાર બની જાય છે. જો પ્રેમ નિષ્ફળ જાય, તો જીવન નિરર્થક લાગે છે. પ્રેમ સફળ થાય છે, જીવન એક અર્થપૂર્ણ, કૃતજ્ andતા અને ધન્યતા બને છે.
પણ શું આ પ્રેમ છે? આ પ્રેમ ઇચ્છા શું છે? પ્રેમની આ પાગલ તરસ શું છે? તે શું છે જે આપણે ઇચ્છીએ છીએ અને પ્રેમના નામે આપી શકતા નથી?
જીવનભર લડવું? બધા પ્રયત્નો પ્રેમની આસપાસ હોય છે. યુદ્ધો પ્રેમની આસપાસ લડવામાં આવે છે. પ્રેમની આસપાસ પૈસા એકત્રિત થાય છે. પ્રેમ માટે ખ્યાતિની સીડી ઓળંગી છે. સંન્યાસને પ્રેમ માટે લેવામાં આવે છે. દરવાજો પ્રેમ માટે પતાવટ કરે છે અને પ્રેમ માટે છોડી દેવામાં આવે છે. જીવનનો આખો ક્રમ પ્રેમની ગંગોત્રીથી નીકળ્યો છે.
જે લોકો મહત્વાકાંક્ષા સાથે મુસાફરી કરે છે, હોદ્દા પર મુસાફરી કરે છે, ખ્યાતિની ઇચ્છા રાખે છે, શું તમે જાણો છો, તે બધા લોકો યશ દ્વારા મળેલું પ્રેમ શોધવાનો પ્રયત્ન કરે છે! જે લોકો સંપત્તિના છાતી ભરવામાં આગળ વધે છે, તેઓ ગળે લગાવે છે, શું તમે જાણો છો, જેને પ્રેમ મળ્યો નથી, તેઓ પૈસાના સંગ્રહ સાથે તેને પૂર્ણ કરવા માગે છે! જેઓ મોટા યુદ્ધો કરે છે અને મોટા રાજ્યો જીતે છે, શું તમે જાણો છો, જે તેઓ પ્રેમથી જીતી શક્યા નથી, તેઓ તેને જમીન જીતીને પૂર્ણ કરવા માગે છે!
કદાચ તમે તમારા મગજમાં ન હોવ, પરંતુ માનવ જીવનનો સંપૂર્ણ સાહસ, તમામ મજૂર, આખી જાતિ, તમામ સંઘર્ષ આખરે પ્રેમ પર કેન્દ્રિત છે. પણ આ પ્રેમની ઈચ્છા શું છે? જો આપણે પહેલા સમજીએ તો તે સમજાશે.
ગઈકાલે મેં કહ્યું તેમ, એક માણસ જન્મ લે છે, શરીરનો સંબંધ માતા સાથે તૂટી જાય છે. એક અલગ એકમ તેની યાત્રા શરૂ કરે છે. એકમ એકમ જીવનની આ વિશાળ દુનિયામાં એકલા પ્રવાસની શરૂઆત કરે છે! એક નાનો ટીપો દરિયામાંથી કૂદી ગયો છે અને અનંત આકાશમાં છોડી ગયો છે. રેતીનો એક નાનો કણો કાંઠેથી ઉડ્યો છે અને પવનમાં ગયો છે. વ્યક્તિ માતાથી અલગ હોય છે. એક ટીપું સમુદ્રથી અને શાશ્વત આકાશમાં તૂટી ગયું છે. તે સમુદ્રમાં પાછા ડ્રોપમાં જોડાવા માંગે છે. તે જે વ્યક્તિ છે, તે પછી સંપૂર્ણ સાથે એક બનવા માંગે છે. જેણે જુદા થવું છે, જે અળગ છે, તે ફરીથી સમાપ્ત થવા માંગે છે.
પ્રેમની ઇચ્છા - એક બનવાની ઉત્સુકતા, બધા સાથે એક બનવાની ઉત્સુકતા.
પ્રેમની મહાપ્રાંતિ એ અદ્વૈતની મહાપ્રાણ છે. પ્રેમની એક જ તરસ છે, એક રહેવા દો; એટલે કે, બધા સાથે એક થવું.
જે કંઇપણ જુદાઈ છે, જે વ્યક્તિનું વિયોગ છે તે વ્યક્તિનું દુ sufferingખ છે. જે વ્યક્તિએ સૌથી વધુ standભા રહેવું છે તે જ દુ sufferingખ ભોગવી રહ્યું છે, તે જ ચિંતા છે. બૂંડ સાગર સાથે એક બનવા માંગે છે.
પ્રેમની ઇચ્છા એ જીવનની સાથે એક બનવાની તરસ અને પ્રાર્થના છે. પ્રેમની મૂળભૂત લાગણી એકતા શોધવા માટે છે.
પરંતુ આપણને આ એકતા જોવા મળે છે તે દિશાઓ ત્યાં જ નિષ્ફળ જાય છે. જ્યાં પણ આ એકતાની શોધ થાય છે, તે જ નિષ્ફળ જાય છે. કદાચ આપણે જે માર્ગ દ્વારા એકતા માગીએ છીએ તે રસ્તાઓ છે જે આપણને અલગ કરે છે, જે એક થતો નથી. તેથી જ પ્રેમના નામે ખોટા સિક્કા લોકપ્રિય થયા છે.
માણસ જે એકતાની શોધ કરે છે, તે શરીરના તળિયે શોધે છે. પરંતુ કદાચ તમે જાણતા નથી, પદાર્થના તળિયે વિશ્વમાં કોઈ એકતા શક્ય નથી. શરીરના તળિયે કોઈ એકતા શક્ય નથી. પદાર્થ આવશ્યકરૂપે અણુ, પરમાણુ હોય છે અને દરેક પરમાણુ અલગ હોય છે. બે પરમાણુઓ પસાર થઈ શકે છે, પરંતુ એક હોઈ શકતા નથી. નજીક હોઈ શકે છે, પરંતુ એક ન હોઈ શકે. ત્યાં અનિવાર્યપણે બે અણુઓ વચ્ચે અવકાશ રહેશે, અંતર અને અંતર રહેશે.
પદાર્થની શક્તિ અણુ, પરમાણુ હોય છે. દરેક પરમાણુ બીજા પરમાણુથી ભિન્ન હોય છે. ભલે આપણે દસ લાખ પગલાં લઈએ, પણ બે અણુ એક ન હોઈ શકે. તેમની વચ્ચે અંતર છે, તેમની વચ્ચે અંતર રહેશે. ભલે આપણે આ હાથોને કેટલા નજીક લાવીએ, આ હાથ આપણને જોડાયેલા લાગે છે, પરંતુ આ હાથ હજી ઘણા દૂર છે. તેમની વચ્ચે અંતર પણ છે. આ બંને હાથ વચ્ચે એક અંતર છે, તે અંતર સમાપ્ત કરી શકાતું નથી.
પ્રેમમાં, આપણે કોઈને આપણા હૃદય સાથે જોડીએ છીએ. બે શરીર નજીક આવે છે, પરંતુ અંતર રહે છે, અંતર હાજર રહે છે. તેથી, તેને હૃદયથી લાગુ પાડવાથી, કોઈને ખ્યાલ આવે છે કે આપણે જુદા છીએ, પસાર થઈ શક્યા નથી, એક બની શક્યા નથી. શરીરને નજીક લીધા પછી પણ, જેણે એક બનવાની ઇચ્છા રાખી છે, તે પ્રભાવિત રહે છે. તેથી, જો શરીરના તળિયેનો તમામ પ્રેમ નિષ્ફળ જાય છે, તો તે આશ્ચર્યજનક નથી. પ્રેમીને લાગે છે કે તે નિષ્ફળ ગયો છે. જેની સાથે રહેવાની ઇચ્છા હોય તે કોઈ નજીક આવી ગયું. પણ એક મળી શક્યો નહીં. પરંતુ તે જોતું નથી કે તે શરીરની સીમા છે કે કોઈ પણ શરીરના તળિયે એક થઈ શકતું નથી, વ્યક્તિને પદાર્થના તળિયે બનાવી શકાતું નથી, વ્યક્તિ પદાર્થના તળિયે હોઈ શકતો નથી. તે પદાર્થનું પ્રકૃતિ છે કે ત્યાં અલગતા, અંતર, અંતર હશે.
પણ પ્રેમી તે જોતો નથી! તેણે બતાવવું પડશે કે કદાચ મેં કોઈને પ્રેમ કર્યો છે તે મને યોગ્ય રીતે પ્રેમ કરી શકશે નહીં, તેથી અંતર બાકી છે. શરીરના તળિયે એકતા શોધવી એ બુદ્ધિહીન છે, તે બતાવતું નથી! પરંતુ બીજો - બીજી બાજુ theભો પ્રેમી, જેની પાસેથી તેને પ્રેમની ઇચ્છા હતી, તે કદાચ પ્રેમાળ નથી, તેથી એકતા ઉપલબ્ધ નથી. તેનો ગુસ્સો પ્રેમી પર !ભો થાય છે, પરંતુ દિશા ખોટી હતી, તે કાળજી લેતી નથી! તેથી જ દુનિયાભરના પ્રેમીઓ એક બીજા પર ગુસ્સે જોવા મળે છે. પતિ-પત્ની એકબીજા ઉપર ગુસ્સે જુએ છે!