આ વાર્તા "સત્યના પ્રયોગો" માં લેખક બ્રહ્મચર્યના વ્રત વિશે પોતાની અનુભવો અને વિચારોને રજૂ કરે છે. 1906માં તેમણે આ વ્રત લીધા બાદ, તેઓએ પોતાની આંતરિક શક્તિઓ અને ઇચ્છાઓને નિયંત્રિત કરવાના પ્રયાસો કર્યા. તેમની માટે આ વ્રત લેવું એક મોટા પડકાર સમાન હતું, પરંતુ સમય સાથે તેમનો અનુભવ અને જ્ઞાન વિકસ્યું. લેખક જણાવી રહ્યા છે કે, બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરવાથી તેમને સ્વતંત્રતા અને આનંદનો અનુભવ થયો, જે અગાઉ કદી ન હતો. તેમણે તેમના જીવનમાં થયેલ બદલાવ અને સત્યાગ્રહની લડત માટેની તૈયારી વિશે પણ વાત કરી છે, જે તેમણે અનાયાસે અને અનિચ્છાએ પ્રાપ્ત કરી. તેઓએ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે બ્રહ્મચર્ય માત્ર તપસ્ચર્યા નથી, પણ તે જીવનમાં નવી સમજણ અને અનુભવો લાવે છે. લેખકને સમજાયું છે કે, આ વ્રતને સાચવવા માટે જાગૃતિ અને સ્વાદેન્દ્રિય પર કાબૂ મેળવવો મહત્વપૂર્ણ છે. તેઓએ છેવટે ખોરાકની દૃષ્ટિએ પણ બ્રહ્મચર્યને મહત્વ આપ્યું છે, જે તેમનો આહાર સાદો અને કુદરતી હોવો જોઈએ. આ રીતે, લેખક પોતાના જીવનના આ પ્રયોગો દ્વારા જ્ઞાન અને આધ્યાત્મિક વિકાસને ઉજાગર કરે છે.
સત્યના પ્રયોગો - ભાગ-3 - 8
by Mahatma Gandhi 
in
Gujarati Fiction Stories
Description
આ કૃતિમાં બ્રહ્મચર્યના વ્રતનું પાલન ગાંધીજીએ કેવી રીતે કર્યું અને તે વિશે તેમના વિચારોનું વર્ણન છે. મિત્રો સાથે સારી પેઠે ચર્ચા કર્યા પછી અને પુખ્ત વિચારો કર્યા પછી વર્ષ 1906માં ગાંધીજીએ બ્રહ્મચર્ય પાળવાનું વ્રત લીધું. આ વ્રત ગાંધીજીએ ફીનિક્સમાં લીધું. ત્યાંથી ગાંધીજી જોહાનિસબર્ગ ગયા જ્યાં એક મહિનાની અંદર સત્યાગ્રહની લડતનો પાયો નંખાયો. ગાંધીજીને લાગ્યું કે બ્રહ્મચર્યનું વ્રત જાણે કે આ લડત માટે તેમને તૈયાર કરવા માટે જ કરવામાં આવ્યું હતું. સત્યાગ્રહની કલ્પના કંઇ ગાંધીજીએ રચી નહોતી રાખી પરંતુ તેની ઉત્પતિ, અનાયાસે થઇ. ગાંધીજી લખે છે કે બ્રહ્મચર્યના વ્રતને 56 વર્ષ પૂર્ણ થઇ ગયાં છે અને મારૂ માનવું છે કે ‘આ વ્રત પાળનારે સ્વાદ ઉપર કાબૂ મેળવવો જોઇએ. જો સ્વાદને જિતાય તો બ્રહ્મચર્ય ઘણું જ સહેલું બની જાય છે.’ બ્રહ્મચર્યનું પાલન શરૂ કર્યા પછી ગાંધીજીના ખોરાકના પ્રયોગો કેવળ ખોરાકની દ્ષ્ટિએ જ નહીં,પરંતુ બ્રહ્મચર્યની દ્રષ્ટિએ થવા લાગ્યા. ગાંધીજી લખે છે કે ઇન્દ્રીયોના દમનના હેતુથી ઇચ્છાપૂર્વક કરેલા ઉપવાસની ઇન્દ્રીયદમનમાં ઘણી મદદ મળે છે.
Novels