कथेत रामजी पांगेरा आणि मोगलांची टोळधाड यांच्यातील संघर्ष दर्शवला आहे. मोगल बादशाह औरंगजेब स्वराज्यावर हल्ला करण्यासाठी सज्ज होता, तर रामजी पांगेरा आपल्या १००० मावळ्यांसह कण्हेरी गडाच्या पायथ्याशी तळ ठोकून होता. दिलेरखान मोगलांचा योद्धा स्वराज्याला तोडण्यासाठी येत होता, आणि रामजीने ठरवले की तो गनिमांशी लढा देईल. रामजीने ७०० मावळ्यांना सोबत घेतले आणि गड वरून ३०० लोक पाठवले. गनिमांचा संख्याबळ १०,००० होता, पण रामजीच्या मनात स्वराज्यासाठी लढण्याची ठराविक भावना होती. त्यांनी "हरहर महादेव" च्या घोषात गनिमांवर हल्ला केला. रामजीच्या नेतृत्वात मावळ्यांनी गनिमांना जोरदार प्रतिसाद दिला, आणि या लढाईत मोगलांचा मोठा पराभव झाला. कथा स्वराज्यासाठी लढण्याच्या तळमळ आणि वीरतेचे चित्रण करते, जिथे रामजी पांगेरा आणि त्यांचे मावळे जिवाची पर्वा न करता स्वराज्याच्या रक्षणासाठी लढत होते.
रामजी पांगेरा
by MILIND KALPANA RAJARAM DHANAWADE 
in
Marathi Short Stories
Description
रामजी पांगेरा मोगलांची टोळधाड स्वराज्यावर कधी चालून येईल याचा पत्ता नव्हता...आदिलशाह, निजाम राजांना घाबरून असत...सह्याद्री आणि राजांनी तसा वचकच बसवला होता...पण औरंगजेब मात्र शांत बसायला तयार नव्हता..काही करून त्याला स्वराज मातीत मिळवायचे होतेच...आतापर्यंत राजांनी सुरत दोनदा लुटली होती...साक्षात औरंगजेबाच्या पुढयात त्याचा वाढदिवसाला आणि तेही सर्व जगासमोर आवाज चढवून राजे सुखरूप राजगडी पोहोचते पण झाले होते..नखभर स्वराज्य पण ते औरंगजेबाच्या काळजात एका कट्यारीप्रमाणे खूपत होते...औरंगजेब एकाहून एक असे योद्धे पूर्ण ताकदीनिशी स्वराज्यावर पाठवत होता...दिलेरखान बऱ्हाणपुराहून सुस्साट सुटला होता...मिर्झाराजे जयसिँग त्यांची जागा त्याला घ्याची होती..औरंगजेब बादशाहासाठी तो काहीही करायला तयार होता.. हि खबर घेऊन हेर धावत पळत सुटले..